Aleksytymia i dysocjacja jako podstawowe czynniki zjawisk potraumatycznych
Trauma psychiczna to uraz, który nigdy nie ulega zabliźnieniu. Wywołuje wiele bolesnych emocji i utrudnia funkcjonowanie na każdym etapie życia. Czy aleksytymia i dysocjacja utrwalają zaburzenia potraumatyczne? Jaki wpływ na rozwój „emocjonalnej ślepoty” mają pozabezpieczne style przywiązania? Czy istnieje związek między wczesnodziecięcą traumą, aleksytymią i dysocjacją a skłonnością do uzależnień w dorosłym życiu? To tylko nieliczne z pytań, na które odpowiedzi poszukuje w swojej najnowszej książce „Aleksytymia i dysocjacja jako podstawowe czynniki zjawisk potraumatycznych” dr Elżbieta Zdankiewicz-Ścigała.
Aleksytymia i dysocjacja a zaburzenia potraumatyczne
Inspiracją do napisania książki były spotkania dr Zdankiewicz-Ścigały z osobami, które borykały się z problemami emocjonalnymi będącymi skutkiem przeżytej traumy lub traum, m.in. przemocy emocjonalnej, fizycznej, zaniedbania, przemocy seksualnej, próby samobójczej.
Te bolesne doświadczenia wyniesione z okresu dzieciństwa zwróciły uwagę autorki na traumę relacyjną i jej wpływ na jakość życia w dorosłości. Jak we wstępie podkreśla dr Zdankiewicz-Ścigała: „Ze względu na to, że trauma na krótki bądź długi czas zaburza czy wręcz uniemożliwia integrację na wielu poziomach funkcjonowania, ważne jest zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za pogłębianie się dezintegracji, która jest najbardziej destrukcyjnym skutkiem doświadczeń traumatycznych”.
Książka w sposób szczegółowy przedstawia rolę aleksytymii i dysocjacji w podtrzymywaniu i utrwalaniu zaburzeń potraumatycznych. Pod pojęciem dysocjacja kryje się częściowa lub całkowita utrata prawidłowej integracji pomiędzy wspomnieniami z przeszłości, poczuciem tożsamości, wrażeniami czuciowymi i kontrolą ruchów ciała. Z kolei aleksytymia to niezdolność do rozumienia oraz nazywania i wyrażania emocji.
Autorka analizuje związki między określonymi stylami więzi a aleksytymią. W tym kontekście interesują ją zwłaszcza, czy pozabezpieczny styl więzi (lękowy i unikający) jest czynnikiem wystarczającym, aby przewidzieć rozwój „emocjonalnej ślepoty” i dysocjacji.
Bada także, w jakich warunkach bezpieczny styl przywiązania pozwala efektywnie radzić sobie z konsekwencjami traumy, a w jakich jest już niewystarczający. Dużo uwagi poświęca związkom wczesnodziecięcych traum, aleksytymii/dysocjacji i skłonności do uzależnień, szczególnie od alkoholu.
Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego SCHOLAR przy wsparciu finansowym Uniwersytetu SWPS.
Książka na stronie wydawnictwa »
O autorce
dr Elżbieta Zdankiewicz-Ścigała
Psycholog, doktor nauk humanistycznych, wykładowca na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Autorka artykułów i książek naukowych z zakresu uwarunkowań rozwoju psychicznej reprezentacji emocji w normie i patologii (aleksytymii) oraz zaburzeń po stresie traumatycznym. Realizuje projekty badawcze w obszarze wpływu traum na rozwój PTSD i innych zaburzeń związanych z konsekwencjami traum złożonych. Kieruje autorskimi studiami podyplomowymi na Uniwersytecie SWPS: Psychologia kryzysu i interwencji kryzysowej oraz Psychotraumatologia. Od kilkunastu lat zajmuje się praktyką kliniczną, specjalizując się w psychoterapii osób, które doświadczyły traum złożonych. Jest członkiem m.in. Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i European Society for Traumatic Stress Studies.