Przebudzeni – nowe metody arteterapii i rehabilitacji psychologicznej

Psycholog, doradca zawodowy, kierownik Katedry Psychologii Rehabilitacji w Instytucie Psychologii KUL. Zainteresowania badawcze: psychologia rehabilitacji, doradztwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, diagnoza funkcjonalna w psychologii rehabilitacji, narzędzia diagnostyczne w rehabilitacji (projektowanie uniwersalne metod badań), wczesna stymulacja rozwoju, nauczanie integracyjne. Konsultant naukowy w krajowych i międzynarodowych programach badawczych. Kierownik projektów badawczych i aplikacyjnych KBN, EFS. Stypendysta Fulbrighta 1993-1994. Autor, współautor lub redaktor naukowy ponad 100 publikacji naukowych i popularno-naukowych, np. książek: „Szansa na społeczną akceptację” (Lublin: RW KUL 1997); „Osoby z upośledzeniem umysłowym w sytuacji pracy” (Lublin: TN KUL 2001); „Interakcyjny model rehabilitacji zawodowej osób z upośledzeniem umysłowym” (Lublin: Wyd. KUL 2007); „Sytuacja psychologiczna osób z niepełnosprawnością na rynku pracy” (Lublin: Instytut Rynku Pracy 2008); „Wspieranie rodziny z niepełnosprawnym dzieckiem wyzwaniem dla pracy socjalnej” (Lublin: 2011, Europerspektywa); „Jestem dorosły – chcę pracować. Materiały wspierające młodzież z niepełnosprawnością umysłową w procesie przejścia z edukacji na rynek pracy” (Lublin: Europerspektywa 2012); „Aktywizacja osób niepełnosprawnych – wybrane problemy psychospołeczne” (Biała Podlaska: Wyd. AWF 2014); „Przepis na rehabilitację. Metodologie oraz metody w badaniach i transdyscyplinarnej praktyce rehabilitacyjnej” (Lublin: Wyd. KUL 2014). Narzędzia pomiaru w psychologii rehabilitacji. Część I (Gdańsk: Wyd. PTPiP 2015). „Przepis na rehabilitację. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością” (Gdańska: Wyd. HARMONIA UNIVERSALIS 2016). Członek Rady Naukowej czasopisma Journal of Intellectual Disability - UK i Health Psychology Report – PL.

Magister pedagogiki resocjalizacyjnej (Akademia Pedagogiki Specjalnej we Warszawie); aktualnie sądowy kurator zawodowy w Sądzie Rejonowym w Krotoszynie; prezes Stowarzyszenia „Wszystko jest Możliwe” w Ostrowie Wielkopolskim – stowarzyszenie działa na rzecz dzieci i młodzieży pozostających w trudnej sytuacji życiowej. Wcześniejsze doświadczenia pedagogiczne:

– wolontariat w Stowarzyszeniu „Points Coeur” we Francji; prowadzenie domu otwartego dla dzieci i młodzieży nieprzystosowanych społecznie;
– praca w Stowarzyszeniu „La Bergerie de Faucon” we Francji – praca z młodzieżą nieprzystosowaną społecznie, prowadzenie zajęć w zakresie animaloterapii.

Specjalista psychiatra, adiunkt w Katedrze i Klinice Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Współzałożycielka i członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Psychogeriatrycznego. Zajmuje się głównie chorobami neurozwyrodnieniowymi OUN, możliwościami wczesnego diagnozowania oraz istniejącymi zaburzeniami biochemicznymi w przebiegu choroby Alzheimera. Jest autorką lub współautorką kilku książek i wielu prac naukowych w czasopismach polskich i zagranicznych.

Specjalista psycholog kliniczny, specjalista terapii środowiskowej, reżyser Teatru Integracyjnego EUFORION działającego przy Dolnośląskim Stowarzyszeniu Aktywnej Rehabilitacji ART. 
W czasie 28-letniej pracy w Specjalistycznym Zespole Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej opracowała szereg metod arteterapeutycznych, które zostały spopularyzowane wśród psychologów klinicznych:

1) choreoterapia psychologiczna – wykorzystuje koncepcję archetypów K. G. Junga do rekonstrukcji społecznych zachowań osób chorych psychicznie.
2) psychorysunek symboliczny rozszerzający repertuar tematów diagnostycznych i terapeutycznych w twórczości plastycznej w oparciu o „Słownik symboli” W. Kopalińskiego.
3) arteterapia strukturalizowana rozwijająca znaczenie plastycznych zajęć scenariuszowych przeciwdziałających niekompetencji i rezygnacji wśród uczestników,
4) filmoterapia w oparciu o koncepcję dzieła filmowego jako nośnika umiejętności społecznych,
5) teatr terapeutyczny jako metody rozwoju osobistego i sposób przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób chorych psychicznie.
Aktualnie kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy Dolnośląskiego Stowarzyszenia Aktywnej Rehabilitacji ART.

Psycholog kliniczny, tyflopedagog, adiunkt w Zakładzie Pedagogiki Osób z Niepełnosprawnością Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. Swoje zainteresowania badawcze skupia wokół problematyki edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością wzrokową, ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania emocjonalno-społecznego tej grupy osób. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajduje się także poszukiwanie nowych sposobów rehabilitacji osób niewidomych i słabowidzących i podnoszenia jakości ich życia na przykład poprzez terapię przez sztukę. Autorka licznych publikacji naukowych z zakresu tyflopedagogiki i arteterapii, m.in.: J. Gładyszewska-Cylulko, Wspomaganie komunikacji niewerbalnej osób z niepełnosprawnością wzrokową poprzez sztukę [w:]: B. Winczura (red.) Dzieci o specjalnych potrzebach komunikacyjnych. Diagnoza-edukacja-terapia, Impuls, Kraków 2013; J. Gładyszewska-Cylulko, Arteterapia w pracy pedagoga: teoretyczne i praktyczne podstawy terapii przez sztukę, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011.

Urodzony w 1964 roku, w Bydgoszczy. Absolwent, ale nie magister kierunku filologia polska na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Od 1989 roku zatrudniony jako instruktor terapii zajęciowej w Dziennym Ośrodku Adaptacyjnym obecnie Środowiskowym Domu Samopomocy – Ośrodku Adaptacyjnym dla dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie w Sopocie. Od 23 lat opiekun i reżyser Teatru Ubogiego Relacji działającego w w/w instytucji. Współtwórca i organizator pierwszego w Polsce mieszkania treningowego dla osób niepełnosprawnych.

Współzałożyciel Stowarzyszenia Na Drodze Ekspresji działającego na rzecz wspierania aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych intelektualnie i z zaburzeniami psychicznymi. W ramach tej działalności zrealizował między innymi.: 7 edycji wieczorów poetyckich w Dworku Sierakowskich oraz wieczorów muzycznych w Operze Leśnej a także 15 edycji przeglądu teatralnego Masska w Teatrze na Plaży i Scenie Kameralnej Teatru Wybrzeże w Sopocie, współtworzył i realizował przez 5 lat projekt „Sopot, ulica sztuki” dedykowany osobom niepełnosprawnym, uzdolnionym plastycznie oraz uczestniczył z nimi kilkukrotnie w międzynarodowej wystawie „Handy Art” w Neastved w Danii. Współorganizator obchodów Dni Solidarności z Osobami Chorującymi Psychicznie w Sopocie realizowanych przez Pomorską Koalicję na Rzecz Zdrowia Psychicznego, której jest członkiem.

Współzałożyciel i organizator działającej ponad 20 lat Pomorskiej Ligi Tenisa Stołowego Osób Niepełnosprawnych. Współzałożyciel nieformalnej Grupy IMplus skupiającej osoby zajmujące się twórczością artystyczną (głównie teatralną i muzyczną) osób z niepełnosprawnościami i działające na rzecz jej upowszechnienia.

Z Teatrem Ubogim Relacji przygotował ponad 20 mniejszych i większych, rozmaitych w formie i treści przedstawień teatralnych, które prezentował na festiwalach i przeglądach w Polsce (np. Międzynarodowe Biennale „Terapia i Teatr” w Łodzi, Międzynarodowe Spotkania Artystyczne w Elblągu, festiwale „Pozapozy” oraz „Akcept” w Gdańsku) oraz za granicą: Międzynarodowy Festiwal Tańca i Teatru w Turku (Finlandia), Międzynarodowy Festiwal „Łzy radości” w Alitus (Litwa).

Teoretyk sztuki, kurator wystaw ogólnopolskich i międzynarodowych. Interesuje się sztuką nieprofesjonalną, w tym przede wszystkim twórczością osób niepełnosprawnych intelektualnie i chorych psychicznie. Ukończyła studia z zakresu filozofii na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego oraz studia muzeologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Akademii Dziedzictwa przy Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Studiowała w Instytucie Historii Sztuki KUL. Często uczestniczy w sesjach naukowych i konferencjach na temat sztuki nieprofesjonalnej w całej Polsce i za granicą.

Wygłasza odczyty i wykłady. Artykuły zamieszcza w czasopismach ogólnopolskich i publikacjach naukowych. Jest autorem tekstów katalogów licznych wystaw plastyki nieprofesjonalnej. Od 2008 roku jest kierownikiem Działu Plastyki Nieprofesjonalne Muzeum Śląskiego w Katowicach, kustoszem i kuratorem zbiorów. Stale prezentuje różnorodne zjawiska artystyczne.
Autorka cyklu wystaw prezentującego najciekawszych współczesnych artystów w obrębie art brut, zatytułowanego „Vivat Insita”, oraz kuratorka wystawy stałej plastyki nieprofesjonalnej w nowej siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach.

Powstał w 1995 roku. Jako pierwszy w Polsce promował niezwykłą terapię psychotyków poprzez spektakle dla otwartej publiczności. Grają w nim osoby z doświadczeniem choroby psychicznej – z rozpoznaniem schizofrenii lub choroby afektywnej dwubiegunowej, terapeuci oraz studenci wrocławskich uczelni. Od początku działalności związany jest z Zakładem Muzykoterapii Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Reżyserem i kierownikiem artystycznym jest Anna Jędryczka-Hamera, kierownikiem organizacyjnym Beata Radzik. Na swoim koncie Teatr Integracyjny EUFORION ma 19 premier. W repertuarze znajdują się własne adaptacje literatury światowej, m.in. „DJ Faust” na postawie „Fausta” J. W. Goethego, „Don Kichot” na podstawie tekstu Cervantesa, „Colais Bregnon” wg R. Rollanda i „Don Juana” wg Moliera, opowiadające o ludziach, których współcześnie nazwalibyśmy chorymi psychicznie. Drugim nurtem działalności Teatru „Euforion” jest popularyzacja twórczości autorów polskojęzycznych, której tematyka obejmuje wykluczenie społeczne – zjawisko dotykające niepełnosprawnych i chorych psychicznie: m.in. spektakle – „Rozmowa z kamieniem” wg Wisławy Szymborskiej”, „Ciaptak” wg Jana Brzechwy, „Wilki” wg Danuty Wawiłow, „Garby” wg Leszka Kołakowskiego, „Pszczoły” wg Bolesława Leśmiana. Teatr Integracyjny EUFORION bardzo często prezentuje spektakle podczas różnego rodzaju wydarzeń w Polsce i za granicą (Przeglądy i Festiwale Teatralne w Polsce i za granicą mi. in. na Białorusi i Ukrainie, Ogólnopolskie i Międzynarodowe Zjazdy Naukowe i Konferencje).

Zespół otrzymał różnorodne nagrody, zespołowe dla najlepszego zespołu w spektaklu „Rozmowa z kamieniem” na festiwalu teatralnym w Kijowie w 2012 roku, III nagroda na 42. Strzeleckich Spotkaniach Amatorskich Teatrów Lalek w 2012 roku za spektakl „Garby” oraz aktorskie dla Piotra Słowińskiego za główną rolę w spektaklu „Ciaptek” na festiwalu teatralnym w Brześciu w 2009 roku oraz dla Anny Tywonek za szczerość wypowiedzi w roli Królowej w spektaklu „Rozmowa z Kamieniem” na festiwalu teatralnym w Kijowie w 2012 roku.

Teatr Ubogi Relacji to spontaniczne, co roku odnawialne (już od 23 lat) przedsięwzięcie mające na celu wyrażenie uczuć, myśli i przeżyć jego uczestników, podopiecznych obecnie Środowiskowego Domu Samopomocy – Ośrodka Adaptacyjnego w Sopocie. To efekt poszukiwań sposobu opowiadania o tym, co jest ważne w życiu, prezentowania swoich przekonań nie znajdujących innego wyrazu. To zgoda na ciężką, systematyczną pracę nad własną ułomnością, świadomością swego ciała i miejsca w świecie. To droga rozwoju, sposób na odkrywanie swoich możliwości, źródło satysfakcji i radości. To praca zespołowa, wspólne tworzenie, nauka odpowiedzialności i współdziałania. To przygoda, wyzwanie, codzienna wędrówka w głąb siebie, forma istnienia. Teatr jest dla nas sposobem poznawania siebie i świata. W tym czasie zrealizowaliśmy wiele różnorodnych pod względem tematyki i formy przedstawień, szukając sposobu na wyrażenie swoich doświadczeń. Staramy się opowiadać własne historie. Własne, czyli takie, których źródłem jest sposób widzenia świata aktorów teatru.

Warsztat obejmuje improwizację rozumianą jako wyrażanie siebie poprzez dźwięk lub proste melodie, tworzone niezależnie od wszelkich konwencji związanych z tzw. wykonawstwem artystycznym. Podczas warsztatu wykorzystamy głos, ciało ludzkie oraz różnorodne instrumenty perkusyjne, które będą środkami pobudzającymi do wyrażania emocji, komunikowania się, rozwoju w zakresie funkcjonowania poznawczego, poprawy sterowności i współpracy w grupie. Prowadząca zaprezentuje autorskie ćwiczenia aktywizujące i rozluźniające, które mogą być wykorzystane w pracy z różnymi grupami.

Mgr Beata Radzik – muzykoterapeutka, masażystka, perkusistka. Od kilku lat współpracuje z osobami z doświadczeniem choroby psychicznej, prowadząc muzykoterapię i choreoterapię w Środowiskowym Domu Samopomocy oraz Pracowni Rehabilitacyjno-Plastycznej „Salon ART” Dolnośląskiego Stowarzyszenia Aktywnej Rehabilitacji „ART” we Wrocławiu. Od 2009 roku prowadzi Zespół Perkusyjny „Q dobremu”, od 2012 roku jest kierownikiem organizacyjnym Teatru Integracyjnego EUFORION. Zajmuje się również prowadzeniem zajęć z logorytmiki oraz muzykoterapii grupowej i indywidualnej dla dzieci od 2,5–6 roku życia w Przedszkolu nr 35 z oddziałami integracyjnymi „Tęczowy Domek” oraz Przedszkolu Integracyjnym nr 12 im. Diany Księżnej Walii we Wrocławiu. Przez kilka lat współpracowała z Centrum Integracji Społecznej w ramach projektu „Centrum Aktywnych”, prowadząc szkolenia pod nazwą „Kuźnia kreatywności” dla osób poszukujących pracy. Od 2015 roku zaangażowała się w pracę z dziećmi i młodzieżą z domu dziecka. Prowadzi warsztaty muzykoterapeutyczne (z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych oraz naturalnych instrumentów, takich jak: głos i ciało człowieka), podczas różnorodnych konferencji, wydarzeń kulturalnych oraz projektów miejskich, wojewódzkich i ogólnopolskich.

Mgr Anna Jędryczka-Hamera – specjalista psycholog kliniczny, specjalista terapii środowiskowej, reżyser Teatru Integracyjnego EUFORION działającego przy Dolnośląskim Stowarzyszeniu Aktywnej Rehabilitacji ART. 

W czasie 28-letniej pracy w Specjalistycznym Zespole Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej opracowała szereg metod arteterapeutycznych, które zostały spopularyzowane wśród psychologów klinicznych:
1) choreoterapia psychologiczna – wykorzystuje koncepcję archetypów K. G. Junga do rekonstrukcji społecznych zachowań osób chorych psychicznie.
2) psychorysunek symboliczny rozszerzający repertuar tematów diagnostycznych i terapeutycznych w twórczości plastycznej w oparciu o „Słownik symboli” W. Kopalińskiego.
3) arteterapia strukturalizowana rozwijająca znaczenie plastycznych zajęć scenariuszowych przeciwdziałających niekompetencji i rezygnacji wśród uczestników,
4) filmoterapia w oparciu o koncepcję dzieła filmowego jako nośnika umiejętności społecznych,
5) teatr terapeutyczny jako metody rozwoju osobistego i sposób przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób chorych psychicznie.
Aktualnie kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy Dolnośląskiego Stowarzyszenia Aktywnej Rehabilitacji ART.

Nadrzędnym celem warsztatu będzie zapoznanie uczestników z charakterystyką pracy psychologa oraz jego roli w procesie szeroko pojętej rehabilitacji osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności na różnym etapie życia. Psycholog, trener pracy, wykładowca i doktorant psychologii. Ukończył studia podyplomowe z zakresu diagnozy psychologicznej, szkolenie „Job Coach” oraz inne szkolenia z zakresu pomocy psychologicznej, diagnozy i rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami. Psycholog w oddziale psychiatrycznym, poradni zdrowia psychicznego, domach pomocy społecznej oraz agencji zatrudnienia wspomaganego.

Mgr Ernest Swora 

Celem zajęć jest pokazanie możliwości zastosowania wybranych tekstów literackich w kształtowaniu własnej tożsamości oraz pokazanie istoty biblioterapii.

Mgr Genowefa Surniak – od ponad 20 lat prowadzi zajęcia z biblioterapii w Państwowym Pomaturalnym Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy we Wrocławiu, w którym jest wicedyrektorem. Od lat prowadzi zajęcia z biblioterapii na studiach podyplomowych, kursach, szkoleniach i konferencjach. Publikuje artykuły z biblio i bajkoterapii w czasopismach oraz wydawnictwach zbiorowych i pokonferencyjnych. Była członkiem Resortowej Komisji Programowej i opracowała programy specjalizacji biblioterapeutycznej i arteterapeutycznej w Studium, współtworzyła program studiów podyplomowych z biblioterapii prowadzonych przez instytut Psychologii UWr. Prezes Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego, członek Redakcji kwartalnika „Biblioterapeuta” wydawanego przez PTB oraz rocznika „Przegląd Biblioterapeutyczny” wydawanego przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Warsztaty są zaproszeniem do doświadczenia osobistego w praktyce Vinyasa Flow Yogi wykorzystującej ćwiczenia oddechowe, trening progresywny Jacobsona i Trance Dance.
Celem szkolenia jest zwiększenie zdolności do nawiązywania dobrych, autentycznych więzi z ludźmi i ulepszania kontaktu z odczuciami z własnego ciała.

Warsztat jest formą self-experience, to znaczy może być zaliczany jako części terapii własnej. Obejmuje ćwiczenia fizyczne, terapeutyczne i oddechowe, jest warsztatem grupowym, z jakością teatralnej opowieści własnej ciała.

Uwaga: szkolenie, jako forma samorozwoju składa się z różnych form tzw. doświadczenia własnego (self-experience) i pracy z ciałem.

Dr Ewa Moroch – nauczycielka Vinyasa Flow Yogi, uczennica Shiva Rei, fanka Victora Frankla, i słowiańskiej ekspresji VINYASY. Projektantka arytmetyki asan w ruchu, zawsze w zgodzie z ciałem i umysłem. Psycholog sportu i aktywności fizycznej, doktor nauk o kulturze fizycznej. Wykładowca na Uniwersytecie SWPS we Wrocławiu, gdzie zajmuje się relaksacją w psychologii, psychologią sportu i psychosomatoterapią. Autorka bloga mohoyoga.pl oraz projektu fitVEGEmama.