Empatia, emocje a tajemnice mózgu
O emocjach w kontekście najnowszych badań z zakresu neurobiologii i neuropsychoterapii porozmawiamy podczas 10. Tygodnia Mózgu w Poznaniu. Prof. Ewelina Knapska przybliży najnowsze badania nad empatią: jej źródła, mechanizmy oraz leczenie deficytów. Prof. Jarosław Michałowski zabierze nas w podróż do źródeł zaburzeń lękowych i metod ich skutecznej psychoterapii dzięki neuronauce.
Tydzień Mózgu to coroczna impreza naukowa, w Polsce odbywająca się od 1999 r. To czas, kiedy wybitni badacze – neurobiolodzy, neurolodzy, psychiatrzy, neuropsycholodzy – przybliżają tajniki funkcjonowania mózgu podczas bezpłatnych wykładów, konferencji oraz interaktywnych pokazów.
Wstęp wolny. Aby wziąć udział w wykładach, należy wypełnić formularz zgłoszeniowy.
wyład
marzec
16 2018
Poznań
Empatia: czego zwierzęta mogą nas nauczyć? | wykład I
Wyniki badań nad zachowaniem społecznym wskazują na istnienie pierwotnych form empatii u zwierząt, również u gryzoni laboratoryjnych. Stwarza to możliwość badania mózgowego podłoża tego zjawiska i jego zaburzeń. Badania takie dają nadzieję na zrozumienie mechanizmów leżących u podłoża problemów z empatią, a w perspektywie na opracowanie odpowiednich terapii, jak również na zrozumienie jak empatia wyewoluowała od prostego zarażania emocjami obserwowanego u gryzoni do bardzo nieraz złożonych form zachowań obserwowanych u ludzi. Podczas wykładu opowiemy o tym, jak bada się zachowania empatyczne u zwierząt i jak badania te mają się do ludzkiej empatii.
dr hab. Ewelina Knapska, prof. nadzw. Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcela Nenckiego PAN w Warszawie – kierownik Pracowni Neurobiologii Emocji w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN. Jest stypendystką Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Ministra Edukacji i Szkolnictwa Wyższego oraz Academia Europea. W 2016 roku otrzymała prestiżowy grant European Research Council. Jeszcze w trakcie studiów doktoranckich odkryła – wraz z dr. hab. Tomaszem Werką oraz prof. Leszkiem Kaczmarkiem – przekazywanie pobudzenia emocjonalnego między żyjącymi razem szczurami oraz różnice w ekspresji genów wczesnej odpowiedzi w różnych częściach ciała migdałowatego – części mózgu odpowiedzialnej za reakcje emocjonalne – w zależności od tego, czy dany szczur był „nadawcą” czy „odbiorcą” pobudzenia.
Obecnie kontynuuje badania nad zarażaniem emocjami i mechanizmami mózgowymi leżącymi u podstaw tego zjawiska stosując zarówno zaawansowane techniki biologii molekularnej, jak i nowoczesne techniki niezaburzonego obecnością eksperymentatora monitoringu zachowania zwierząt. Zrozumienie tych mechanizmów jest konieczne dla stworzenia skutecznych, zindywidualizowanych terapii chorób psychicznych spowodowanych zaburzeniami przekazywania informacji emocjonalnej (takich jak autyzm).
Czy wiedza o mózgu odmieni psychoterapię zaburzeń lękowych? | wykład II
Postęp, jaki dokonał się w ostatnich latach w zakresie nowoczesnych technologii, spowodował ożywienie w dziedzinie badań nad funkcjonowaniem układu nerwowego. W efekcie przedrostek „neuro” zdobywa coraz większą popularność, a neuronaukę próbuje się stosować do wyjaśniania mechanizmów funkcjonowania człowieka w różnych dziedzinach życia.
Powstają takie dziedziny wiedzy jak neuroekonomia, neuropedagogika, neurodydaktyka, a nawet neuroteologia. Od kilkunastu lat funkcjonuje również pojęcie neuropsychoterapii (Klaus Grawe, 2004). Czy połączenie neuronauki i psychoterapii naprawdę przynosi jakiekolwiek korzyści? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć w trakcie wykładu.
Porozmawiamy o tym, jak neuronauka zmienia nasze dotychczasowe postrzeganie i kategoryzację zaburzeń psychicznych oraz zapoznamy się z badaniami z zakresu neuropsychoterapii. Biorąc pod uwagę nasilenie problemów lękowych w naszym społeczeństwie, postaramy się przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie, czy dzięki neuronauce jesteśmy w stanie lepiej rozumieć przyczyny zaburzeń lękowych i prowadzić ich skuteczniejszą psychoterapię.
dr hab. Jarosław Michałowski, prof. Uniwersytetu SWPS – psycholog, dyrektor Instytutu Psychologii, kierownik Laboratorium Psychologii Eksperymentalnej i Psychofizjologii (PLAN) na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu. W pracy naukowej koncentruje się na problematyce neuronalnych korelatów doświadczeń emocjonalnych oraz relacjach pomiędzy emocjami i procesami poznawczymi. Bada neuronalne mechanizmy powstawania, utrzymywania się i terapii problemów psychicznych związanych ze zbyt niskim lub zbyt wysokim poziomem lęku (zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości, prokrastynacja). Analizuje także neuronalne mechanizmy i efektywność oddziaływań psychoterapeutycznych.
Jest certyfikowanym terapeutą i superwizorem terapii poznawczo-behawioralnej (cognitive behavioral therapy – CBT) oraz terapeutą schematu. Pomaga pacjentom z nerwicami, zaburzeniami lękowymi, depresjami i trudnościami w relacjach. Kierownik lub/i wykonawca w licznych projektach badawczych, dotyczących m.in.: neuronalnych korelatów prokrastynacji, neuronalnych korelatów zarażenia emocjonalnego, wpływu poziomu strachu na czujność i selektywność uwagi.
Organizator
- Polska Akademia Nauk Oddział w Poznaniu
- Instytut Chemii Bioorganicznej PAN
- Instytut Genetyki Człowieka PAN
Partner
- Wydział Zamiejscowy Uniwersytetu SWPS w Poznaniu
Więcej o wydarzeniu i programie na stronach PAN.
Termin i miejsce
16 marca 2018 r. (piątek)
- Wykład I: godz. 17.00 – 18.00
- Wykład II: godz. 18.00 – 19.00
Polska Akademia Nauk Oddział w Poznaniu, ul. H. Wieniawskiego 17/19