Celem badania była próba odpowiedzi na pytania, czy płeć, atrakcyjność fizyczna, kolor ubioru prezentera i prezenterki mają wpływ na zapamiętywanie komunikatów w programach informacyjnych. W badaniu przeprowadzonym przez studentkę psychologii SWPS, Annę Brzozowską wzięło udział 80 osób, w wieku 20 – 40 lat, w tym 40 kobiet oraz 40 mężczyzn z wykształceniem średnim i wyższym, reprezentujących różne zawody.
Wyniki badania potwierdziły, że intensywne kolory ubrań osób prowadzących program telewizyjny mogą stanowić przeszkodę w uważnym śledzeniu przekazywanych treści i obrazów. Na przykład, czerwony strój prezentera i prezenterki przykuwał uwagę widza, ale osłabiał proces zapamiętywania komunikatu. Badani, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, przyswajali znacznie więcej informacji, gdy w nagranym materiale występowała prezenterka ubrana w granatowy strój lub też prezenter mający na sobie czarną marynarką.
Czy zapamiętywanie przekazu jest u odbiorców zależne od płci osoby prowadzącej program? Okazuje się, że tak, ale tylko w przypadku kobiet. Badanie pokazało, że zapamiętywały one więcej informacji wówczas, gdy nadawcą komunikatu był mężczyzna. Oglądając wiadomości prowadzone przez prezenterkę, mniejszą wagę przywiązywały do merytorycznej wartości otrzymanej informacji.
Atrakcyjność fizyczna prezentera czy prezenterki również nie zmniejsza motywacji odbiorcy do kodowania i przetwarzania informacji. – Zjawisko zaobserwowane przez niektórych badaczy reklamy, że osoby atrakcyjne tak bardzo absorbują uwagę, iż na dalszy plan schodzi sam reklamowany produkt, w sytuacji odbioru komunikatu informacyjnego nie zostało potwierdzone. Atrakcyjne osoby prowadzące program telewizyjny, czy to z powodu wyglądu fizycznego, czy z powodu cech osobowości, są bardziej skuteczne w perswazji niż nadawcy nieatrakcyjni. A przez to sam przekaz wydaje się odbiorcy ciekawszy, skłaniający go do uważnego śledzenia i zapamiętywania – mówi Anna Brzozowska. Analiza wykazała, że im wyższa była ocena atrakcyjności fizycznej prezenterki, tym lepiej badana osoba zapamiętywała komunikat. Zależność tę odnotowano zarówno u badanych kobiet, jak i mężczyzn.
Przedstawione badanie jest jedną z kilku prac magisterskich studentów SWPS, które dotyczyły efektów percepcji społecznej w mediach. – Inne prace dotyczą spostrzegania polityków występujących w mediach, zmian sposobu ich oceny w czasie trwania kampanii wyborczej czy społecznej oceny reakcji polityków (kobiet i mężczyzn) na różnego rodzaju oskarżenia, pojawiające się w mediach. Poszczególne prace, choć są opracowane przez osoby stawiające pierwsze kroki badawcze, to stanowią rzetelną bazę empiryczną do pewnych uogólnień na temat mechanizmów spostrzegania i oceny osób, występujących w mediach – mówi prof. dr hab. Krystyna Skarżyńska, psycholog społeczny SWPS.
– Wyniki badania mogą być cenne dla producentów, nadawców i samych dziennikarzy telewizyjnych. Wskazują bowiem na cechy poszczególnych „składników” programu, które zwiększają jego wartość informacyjną. Prezenter jest jednym z takich czynników, i co pokazują wyniki badań, nie pozostaje bez wpływu na siłę oddziaływania przekazu – podsumowuje autorka badania.
Badanie zostało zrealizowane w ramach pracy magisterskiej pt. „Percepcja prezentera wiadomości telewizyjnych a zapamiętywanie przekazu” przez Annę Brzozowską pod kierunkiem prof. dr hab. Krystyny Skarżyńskiej, psychologa społecznego SWPS.
