Lać czy nie lać? Prawne aspekty świąt Wielkiej Nocy
Czy w Śmigusa-Dyngusa można polewać sąsiadów wodą? Czy mogą oni pozwać nas w tym wypadku za zniszczenie ubrania? Czy regionalny zwyczaj „wywożenia młodych mężatek” wypełnia znamiona przestępstwa pozbawienia wolności? I czym jest kontratyp zwyczajowy w świetle prawa? O tym wszystkim porozmawiamy tuż przed świętami Wielkiej Nocy na spotkaniu z dr Piotrem Jóźwiakiem, prawnikiem i wykładowcą Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.
Prawne aspekty świąt wielkiej nocy i niektóre zwyczaje wielkopolskie
Różne osoby różnie podchodzą do znaczenia zwyczajów dla kultury i życia narodowego. Jedni wskazują na zwyczaje jako ważny dziedzictwa kulturowego. Inni podkreślają ich wagę w życiu każdego narodu. Jeszcze inny mówią o ich ponadczasowym charakterze. Są jednak i tacy, którzy uznają je za przeżytek, mający jedynie walor historyczny – by nie powiedzieć, że folklorystyczny – nie odgrywający jakiejkolwiek roli w życiu współczesnego społeczeństwa. Pojawia się wręcz pytanie, czy warto poświęcać im w ogóle jakąkolwiek uwagę, a już tym bardziej, czy powinna się nimi zajmować nauka prawa. Odpowiedź twierdząca na powyższe pytanie nie powinna budzić większych wątpliwości. Nie bez przyczyny jedna z sentencji na kolumnach Sądu Najwyższego w Warszawie brzmi: „Optima est legum interpres consuetudo” (Zwyczaj jest najlepszą wykładnią prawa).
W czasie wykładu zostaną poruszone nastepujące kwesie:
- Czy jeden z elementów obchodów Wielkiego Piątku, jakim jest od wieków zwyczaj smagania rózgami, zwany „Bożymi Ranami”, wypełnia znamiona przestępstwa naruszenia nietykalności cielesnej?
- Czy w „Lany Poniedziałek” można polewać przechodniów i sąsiadów wiadrami z wodą?
- Czym jest „Chodzenie po Dyngusie”?
- Czy tradycja „Śmigusa-Dyngusa” legalizuje wystąpienie skutku w postaci zniszczenia ubrania osoby oblanej wodą?
- Czy problematyka zwyczajów jest przedmiotem zainteresowania ze strony doktryny prawniczej, w tym także przedstawicieli prawa karnego?
- Dlaczego na płaszczyźnie prawa karnego najczęściej mówi się o zwyczaju jako okoliczności wyłączającej bezprawność czynu zabronionego (tzw. kontratyp zwyczajowy)?
- Co o kontratypach zwyczajowych wspomina zdecydowana większość podręczników prawa karnego?
- Czy regionalny zwyczaj „wywożenia młodych mężatek” wypełnia znamiona przestępstwa pozbawienia wolności?
Dr Piotr Jóźwiak
prawnik, radca prawny, adiunkt w Instytucie Prawa w poznańskim wydziale Uniwersytetu SWPS, członek Komisji Rewizyjnej Polskiego Towarzystwa Prawa Sportowego. Ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu. Odbył aplikację adwokacką w Wielkopolskiej Izbie Adwokackiej oraz studia doktoranckie.
Jest autorem, względnie współautorem 50 publikacji naukowych z zakresu prawa karnego, prawa sportowego oraz prawa dyscyplinarnego opublikowanych w pracach zbiorowych oraz w renomowanych czasopismach prawniczych. Jest również współredaktorem dziewięciu prac zbiorowych. Jest członkiem redakcji „Kwartalnika Prawno - Kryminalistycznego”. Wygłosił także ok. 25 referatów na konferencjach naukowych w całym kraju.
W poznańskim wydziale SWPS prowadzi zajęcia z zakresu prawa karnego, prawa karnego skarbowego, prawa wykroczeń, prawa sportowego i postępowania w sprawach nieletnich.
Miejsce
Uniwersytet SWPS
Wydział Zamiejscowy w Poznaniu
ul. Kutrzeby 10
Kontakt
Anna Szulczewska
tel. 61 27 11 217
e-mail: [email protected]