Opracowany przez psychologa z SWPS „Kwestionariusz radzenia sobie ze stratą sprawności” składa się z 27 stwierdzeń, które mogą mieć praktyczne zastosowanie w praktyce doradców zawodowych, pośredników pracy i coachów kariery. Gotowe narzędzie pozwala określić stan psychiczny osoby niepełnosprawnej i dopasować metody pomocy. W kwestionariuszu ankietowani określają swój stan psychiczny, np. podając jak bardzo czują się izolowani od świata, jak często są zdenerwowani, jak często podejmują wysiłek i czy realizują swoje cele. – Określenie stanu psychicznego osoby szukającej porad zawodowych jest niesamowicie ważne. Usługi doradztwa personalnego w szczególności dla osób niepełnosprawnych powinny być dopasowane do tego, w jakiej fazie znajdują się obecnie – mówi dr Paweł Wolski, autor badania.
Badania dowiodły, że niepełnosprawni są najbardziej zainteresowani długofalowym doradztwem w zakresie planowania kariery, uczestniczeniem w grupach wsparcia, warsztatach i szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe. – Niepełnosprawni zmagający się ze swoim nowym stanem lub będący w depresji przychodzą do biur pośrednictwa pracy szukając wsparcia, a niekoniecznie z zamiarem podjęcia pracy od razu. Niestety punkty doradztwa zawodowego często nie określają aktualnego stanu psychicznego klienta, a tylko oceniają jego osobowość. Klasyczne poradnictwo w przypadku niepełnosprawnych nie wchodzi w grę, a co więcej, błędnie prowadzone jest marnotrawieniem czasu i pieniędzy urzędów na nieskuteczną pomoc – komentuje dr Paweł Wolski.
Analiza wyników pokazuje, że skuteczność porad w zakresie kariery zawodowej w dużym stopniu zależy od określenia fazy radzenia sobie z utratą sprawności oraz odpowiedniego dobrania usług doradczych. Wyodrębniono trzy fazy radzenia sobie ze zmianą swojej sprawności: zmaganie się, depresja oraz akceptacja. – W Urzędach Pracy brakuje psychologów, którzy wsparliby niepełnosprawnych. Opracowane narzędzie daje możliwość określenia jakie usługi mogą im teraz pomóc. Czasem jest to tylko chęć zorientowania się w ofertach pracy i określenie swojej pozycji na rynku pracy – dodaje dr Paweł Wolski.
Badanie zostało przeprowadzone, w ramach pracy doktorskiej w SWPS, pod opieką naukową prof. Anny Brzezińskiej wśród 394 osób niepełnosprawnych z powszechnymi, rzadkimi i sprzężonymi (dwoma lub więcej) niepełnosprawnościami. Dwugodzinne badanie polegało na udzieleniu odpowiedzi na pytania zawarte w 9 kwestionariuszach, a jego celem było sprawdzenie procesu i faz radzenia sobie z utratą sprawności oraz określenie oczekiwań tych osób. Badano kobiety i mężczyzn z całej Polski w wieku od 18 do 57 lat, dzieląc ich na grupy pod względem wieku, rodzaju i okresu posiadanej niepełnosprawności.
