Anoreksja wczoraj i jutro
Niezależnie od siebie w 1873 i 1874 roku Anglik William Whitney Gull i Francuz Ernest Charles Lasègue opisali przypadek anoreksji, jednak ich definicje różniły się. Lasègue opowiadał się za tym, iż anoreksja jest "kobiecą chorobą" i używał terminu anorexia isterica (gr. utero - macica), natomiast Gull uważał, że anoreksja nie jest zdeterminowana płcią i zaproponował dla badanego zaburzenia pojęcie anorexia nervosa. Użył tego terminu do opisania czterech przypadków dorastających dziewcząt, u których zaobserwował świadome dążenie do utraty masy ciała.
Zarówno Gull, jak i Lasègue w opisie anoreksji koncentrowali się na odmowie jedzenia, wychudzeniu jako następstwach choroby, a nie na jej podstawowych kryteriach. Gull i Lasègue nie uwzględnili w obrazie choroby nadmiernego zaabsorbowania masą i kształtem ciała - obecnego kryterium diagnostycznego jadłowstrętu psychicznego.
Ponieważ w literaturze przedmiotu pojawiły się doniesienia o wystąpieniu przypadku jadłowstrętu psychicznego u 4,5-letniej dziewczynki, warto pogłębiać wiedzę w zakresie etiopatologii zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży przed okresem dojrzewania, w okresie adolescencji oraz w okresie dorosłości.
Jak podkreśla Fischler społeczeństwo zachodnioeuropejskie jest „lipofobiczne”. Obawiając się nadmiaru tkanki tłuszczowej, kobiety podejmują działania mające na celu utratę masy ciała. Internalizują medialny przekaz dotyczący "ideału" szczupłego ciała, co - jak pokazują liczne badania - nierzadko prowadzi do niezadowolenia z własnej sylwetki. Uświadamianie młodym ludziom (zwłaszcza w wieku szkolnym i adolescencyjnym) oraz ich rodzicom przyczyn występowania i konsekwencji anoreksji psychicznej wydaje się niezwykle pomocne w profilaktyce, jak i leczeniu zaburzenia.
Jadłowstręt psychiczny jest jedną z chorób o największym wskaźniku śmiertelności, dlatego badania dotyczące psychologicznego obrazu tego zaburzenia mają tak duże znaczenie. Lepsze poznanie mechanizmu działania anoreksji psychicznej może przyczynić się do zminimalizowania ryzyka wystąpienia lub nasilenia poważnych konsekwencji w sferze psychicznej, somatycznej, społecznej i poznawczo-behawioralnej.
Tekst został opublikowany w książce "Rozwiązania istnieją" pod red. M. Krupa (Wrocław, 2013).
O autorce
dr Anna Brytek-Matera – psycholog z Uniwersytetu SWPS w Katowicach. Zajmuje się psychologią jedzenia i obrazem ciała. Łączy pracę nauczyciela akademickiego z aktywnością kliniczną. Posiada doświadczenie w pracy terapeutycznej z osobami z zaburzeniami odżywiania oraz ich rodzinami. W pracy z pacjentkami wykorzystuje maksymę Stuarta Wilde'a: "jeżeli chcesz kochać świat, zbawiać go i karmić, to wspaniale. Lecz najpierw pokochaj i nakarm siebie".