Nagroda Literacka Nike 2018 dla Marcina Wichy
„Rzeczy, których nie wyrzuciłem” najlepszą książką 2017 roku. Najważniejsza nagroda literacka w kraju trafiła do rąk Marcina Wichy, grafika, eseisty, autora książek, wykładowcy School of Form Uniwersytetu SWPS. Zbiór esejów, w których autor opowiada o odchodzeniu matki, odwołując się do uniwersalnego języka przedmiotów, zdobył także Nike Czytelników. Gratulujemy!
Najlepsza książka 2017 roku
– Wicha pisze o czułości, której na co dzień się wstydzimy. I robi to w taki sposób, że wstydzić się nie ma za co – podkreślił przewodniczący jury Marek Zaleski, wręczając Marcinowi Wisze Nagrodę Literacką Nike 2018. – Jeżeli cokolwiek wiem na temat pisania, jeżeli cokolwiek umiem, to właściwie wszystkiego tego, co naprawdę ważne, nauczyłem się od grafików i od drukarzy, amatorskich i zawodowych i od ludzi, którzy zajmują się książką jako przedmiotem – powiedział laureat podczas uroczystej gali wręczenia nagrody, która odbyła się 7 października w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.
Nagrodzona Nike 2018 książka to zbiór esejów, w których Marcin Wicha portretuje zmarłą matkę i trudne relacje w swojej rodzinie. „To jest historia o rzeczach. I jeszcze o gadaniu. Czyli – o słowach i przedmiotach. Jest to także książka o mojej matce, i z tego powodu nie będzie zbyt wesoła” – pisze we wstępie „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”. Punktem wyjścia jest moment po śmierci matki, w którym autor musi zająć się porządkowaniem jej mieszkania i pozostawionych w nim przedmiotów: książek, mebli, bibelotów. A więc porządkuje, jednocześnie snując opowieść – o rodzinie, historii Polski, żałobie, tożsamości żydowskiej. O trudnych tematach opowiada uniwersalnym językiem przedmiotów. Nośnikiem wspomnień stają się ich faktura, zapach i kształt. Przedmioty ożywiają przeszłość. Jak powiedział autor w trakcie gali: „To książka, która porządkuje wspomnienia”.
Marcin Wicha – projektuje okładki, plakaty i znaki graficzne. Wykładowca School of Form, gdzie prowadzi zajęcia z technik pisarskich. Jest autorem książek: „Jak przestałem kochać design” (Wydawnictwo Karakter, Kraków 2015), „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” (Wydawnictwo Karakter, Kraków 2017), książek dla dzieci, m.in.: „Bolek i Lolek: genialni detektywi” (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2014), „Niezwykła historia Sebastiana Van Pirka” (Wydawnictwo Egmont Polska, Warszawa 2018). Jego teksty ukazywały się w „Autoportrecie”, „Literaturze na Świecie” i „Tygodniku Powszechnym”.
Za książkę „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” uhonorowany Paszportem „Polityki” 2018 w kategorii literatura. Otrzymał też nominacje do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii „Esej” oraz Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza.
O Nagrodzie Literackiej Nike
Nagroda Nike to najważniejsza nagroda literacka w Polsce, przyznawana od 1997 roku, za najlepszą książkę roku poprzedniego. W konkursie startować mogą wszystkie gatunki literackie (w tym autobiografie, eseje, pamiętniki itp.) i humanistyka o wybitnych wartościach literackich. W tym roku w finale Nike, oprócz zwycięskiej książki Marcina Wichy, znalazło się 6 pozycji: „Pamięć operacyjna” Ewy Lipskiej, „Stance” Jerzego Kronholda, „Druga ręka” Wojciecha Bonowicza, „Mikrotyki” Pawła Sołtysa, „Rejwach” Mikołaja Grynberga, „Sendlerowa. W ukryciu” Anny Bikont. Przypomnijmy, że w gronie laureatów Nike są m.in. Olga Tokarczuk, Wiesław Myśliwski, Andrzej Stasiuk, Czesław Miłosz, Dorota Masłowska.