Strategie aktywizowane w procesie dokonywania przekładu pisemnego

Nauka i badania

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

projekt naukowy

Strategie aktywizowane w procesie dokonywania przekładu pisemnego

Uwarunkowania kompetencji tłumacza

Jednostka realizująca

Kwota dofinansowania72 480 PLN

Jednostka finansująca

Okres realizacji projektu: marzec 2014 – październik 2016

Kompetencje tłumaczy oraz strategie obierane przez nich podczas przekładu tekstu były tematem badań prowadzonych przez dr Dagmarę Joannę Płońską. Ich wyniki mogą posłużyć do opracowania doskonalszych narzędzi tłumaczeniowych oraz metod kształcenia tłumaczy, co w rezultacie umożliwi bardziej efektywną i jakościową pracę.

Założenia projektu

Czynniki warunkujące sposób tłumaczenia

Badanie objęło trzy grupy: doświadczonych tłumaczy, studentów lingwistyki stosowanej oraz osoby bardzo dobrze znające język obcy, bez doświadczenia w tłumaczeniu. Przeanalizowano strategie tłumaczenia stosowane przez osoby o różnym stopniu doświadczenia w przekładzie, błędy pojawiające się podczas korzystania z nich oraz proces nanoszenia poprawek. Dodatkowo zbadano reprezentację tekstu powstająca w umysłach osób dokonujących przekładu oraz wpływ wstępnej lektury tekstu na późniejszy wybór strategii tłumaczenia. Sprawdzono też, czy dyspozycja tłumacza wpływa na sposób dokonywania przekładu.

Wyniki

Osoby bez przygotowania do tłumaczenia a zawodowi tłumacze

Jak wynika z badań, kluczowa różnica w kompetencji między osobami bez przygotowania do tłumaczenia a zawodowymi tłumaczami dotyczy nie stosowanych strategii tłumaczenia, a popełnianych błędów. Co więcej, stosowanie poszczególnych strategii wiąże się z popełnianiem typowych dla nich błędów, ale nie we wszystkich grupach badanych.

Okazało się również, że tłumacze ostrożni, w rozumieniu Stuarta Campbella, częściej niż tłumacze skłonni do podejmowania ryzyka dokonują przekładu, zastępując po prostu słowa jednego języka słowami drugiego języka, bez głębszej analizy tekstu. Z badania wynika ponadto, że lektura tekstu przed jego tłumaczeniem istotnie skraca czas dokonywania przekładu.

Wyniki rzucają nowe światło na zagadnienie kompetencji tłumacza. Są też przyczynkiem do zrozumienia przebiegu złożonego procesu przetwarzania informacji językowych, jakim jest tłumaczenie. Wyniki mogą zostać wykorzystane do opracowania doskonalszych narzędzi tłumaczeniowych i nowych metod kształcenia tłumaczy, jak również do zwiększenia efektywności pracy tłumaczy.

Zespół badawczy

Dagmara Płońska

kierownik projektu

Psycholog. Zainteresowania naukowe to: psycholingwistyka, badania empiryczne procesu tłumaczenia, weryfikacja modeli teoretycznych tego procesu.

Publikacje

Płońska, D. (2015). Problems of Literality in French-Polish Translations of a Newspaper Article. W: M. Carl, S. Bangalore i M. Schaeffer (red.), New Directions in Empirical Translation Process Research: Exploring the CRITT TPR-DB. Cham: Springer.
Płońska, D. (złożone do druku). Psycholingwistyczny model procesu tłumaczenia Krzysztofa Hejwowskiego. Wyniki weryfikacji empirycznej. W: Lingwistyka stosowana: doświadczenia i perspektywy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Wyszukaj projekt badawczy

Projekty - Instytucja finansująca

Projekty - Jednostka organizacyjna

Projekty - Dyscyplina

Projekty - Kierownik

Projekty - Słowa kluczowe

Projekty badawczo-rozwojowe

Baza projektów naukowych 01-12-2019

Milamind – Neurouważność

Współczesny rynek pracy stawia przed pracownikami i kadrą zarządzającą wysokie wymagania. Dotyczą one nie tylko kompetencji twardych, które zdobywamy zazwyczaj w trakcie formalnej edukacji, ale przede wszystkim takich umiejętności, jak...

Albiński Rafał
Bachmann Klaus
Basińska Beata
Białaszek Wojciech
Białobrzeska Olga
Bielewska Agnieszka
Biskupski Łukasz
Braniecka Anna
Brytek-Matera Anna
Brzezicka Aneta
Buczny Jacek
Byrka Katarzyna
Cantanero Katarzyna
Charzyńska Edyta
Cieślak Roman
Cisłak Aleksandra
Czepczor-Bernat Kamila
Cześnik Mikołaj
Filiciak Mirosław
Fuławka Kamil
Galasiński Dariusz
Gąsiorowska Agata
Ger Ewa
Godzic Wiesław
Golec de Zavala Agnieszka
Grabowska Izabela
Grunt-Mejer Katarzyna
Gruszczyńska Ewa
Gruszczyński Włodzimierz
Izdebski Hubert
Jabłońska Magdalena
Jaskółowska Aleksandra
Kabzińska Joanna
Kaim Agnieszka
Kalinowska Anna
Kirwil Lucyna
Koczanowicz Dorota
Koczanowicz Leszek
Koniak Paweł
Kornacka Monika
Kossakowska Marlena
Krejtz Izabela
Kwaśnicka Dominika
Lenda Dominik
Mackiewicz Robert
Maj Konrad
Markowski Radosław
Marszał-Wiśniewska Magdalena
Michałowski Jarosław
Niemyjska Aleksandra
Paulewicz Borysław
Piechowiak Marek
Pietkiewicz Igor
Popławska-Boruc Agnieszka
Płońska Dagmara
Retowski Sylwiusz
Roczniewska Marta
Rode Danuta
Rodziewicz Agata
Rogala Anna
Rudzińska-Wojciechowska Joanna
Rulka Marcin
Samson Katarzyna
Sarzyńska Justyna
Sałustowicz Piotr
Sędek Grzegorz
Smoktunowicz Ewelina
Sobczak Pamela
Sobków Agata
Sokołowska Joanna
Stanley Benjamin
Studzińska Anna
Szczepanik Joanna
Szpaderski Adam
Tanaś Łukasz
Traczyk Jakub
Trzebiński Jerzy
Wasielewski Jarosław
Wichary, Szymon, dr
Wieczorek-Taraday Anna
Wójcik Małgorzata
Wojciszke Bogdan
Wrońska Marta
Zajkowski Wojciech
Zaleśkiewicz Tomasz
Zalewska Anna
Żerkowska-Balas Marta
Zięba Mariusz
Ziółkowska Justyna
Łuszczyńska Aleksandra
Pawłowska Izabela
Jacoby Marcin
Zalewski Bartosz

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

Kampusy

Strategie aktywizowane w procesie dokonywania przekładu pisemnego

Założenia projektu

Czynniki warunkujące sposób tłumaczenia

Wyniki

Osoby bez przygotowania do tłumaczenia a zawodowi tłumacze

Zespół badawczy

Publikacje

Wyszukaj projekt badawczy

Projekty badawczo-rozwojowe