Strategie aktywizowane w procesie dokonywania przekładu pisemnego

Nauka i badania

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

projekt naukowy

Strategie aktywizowane w procesie dokonywania przekładu pisemnego

Uwarunkowania kompetencji tłumacza

Jednostka realizująca

Kwota dofinansowania72 480 PLN

Jednostka finansująca

Okres realizacji projektu: marzec 2014 – październik 2016

Kompetencje tłumaczy oraz strategie obierane przez nich podczas przekładu tekstu były tematem badań prowadzonych przez dr Dagmarę Joannę Płońską. Ich wyniki mogą posłużyć do opracowania doskonalszych narzędzi tłumaczeniowych oraz metod kształcenia tłumaczy, co w rezultacie umożliwi bardziej efektywną i jakościową pracę.

Założenia projektu

Czynniki warunkujące sposób tłumaczenia

Badanie objęło trzy grupy: doświadczonych tłumaczy, studentów lingwistyki stosowanej oraz osoby bardzo dobrze znające język obcy, bez doświadczenia w tłumaczeniu. Przeanalizowano strategie tłumaczenia stosowane przez osoby o różnym stopniu doświadczenia w przekładzie, błędy pojawiające się podczas korzystania z nich oraz proces nanoszenia poprawek. Dodatkowo zbadano reprezentację tekstu powstająca w umysłach osób dokonujących przekładu oraz wpływ wstępnej lektury tekstu na późniejszy wybór strategii tłumaczenia. Sprawdzono też, czy dyspozycja tłumacza wpływa na sposób dokonywania przekładu.

Wyniki

Osoby bez przygotowania do tłumaczenia a zawodowi tłumacze

Jak wynika z badań, kluczowa różnica w kompetencji między osobami bez przygotowania do tłumaczenia a zawodowymi tłumaczami dotyczy nie stosowanych strategii tłumaczenia, a popełnianych błędów. Co więcej, stosowanie poszczególnych strategii wiąże się z popełnianiem typowych dla nich błędów, ale nie we wszystkich grupach badanych.

Okazało się również, że tłumacze ostrożni, w rozumieniu Stuarta Campbella, częściej niż tłumacze skłonni do podejmowania ryzyka dokonują przekładu, zastępując po prostu słowa jednego języka słowami drugiego języka, bez głębszej analizy tekstu. Z badania wynika ponadto, że lektura tekstu przed jego tłumaczeniem istotnie skraca czas dokonywania przekładu.

Wyniki rzucają nowe światło na zagadnienie kompetencji tłumacza. Są też przyczynkiem do zrozumienia przebiegu złożonego procesu przetwarzania informacji językowych, jakim jest tłumaczenie. Wyniki mogą zostać wykorzystane do opracowania doskonalszych narzędzi tłumaczeniowych i nowych metod kształcenia tłumaczy, jak również do zwiększenia efektywności pracy tłumaczy.

Zespół badawczy

Dagmara Płońska

kierownik projektu

Psycholog. Zainteresowania naukowe to: psycholingwistyka, badania empiryczne procesu tłumaczenia, weryfikacja modeli teoretycznych tego procesu.

Publikacje

Płońska, D. (2015). Problems of Literality in French-Polish Translations of a Newspaper Article. W: M. Carl, S. Bangalore i M. Schaeffer (red.), New Directions in Empirical Translation Process Research: Exploring the CRITT TPR-DB. Cham: Springer.
Płońska, D. (złożone do druku). Psycholingwistyczny model procesu tłumaczenia Krzysztofa Hejwowskiego. Wyniki weryfikacji empirycznej. W: Lingwistyka stosowana: doświadczenia i perspektywy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Wyszukaj projekt badawczy

Jednostka pośrednicząca

Wydział

Dyscyplina

Prowadzący

Słowa kluczowe

Projekty badawczo-rozwojowe

Baza projektów naukowych 01-10-2019

Za drzwiami American Laboratory Theatre. Rola działalności pedagogiczn…

Czy aktorstwo znane od dekad w Holywood powstało na gruncie rosyjskich metod aktorskich, jak „system” Konstantego Stanisławskiego? Jaka była rola działalności pedagogicznej Ryszarda Bolesławskiego i Marii Uspenskiej w transmisji rosyjskiego...

Albiński, Rafał, dr
Bachmann, Klaus, prof. dr hab.
Basińska, Beata, dr
Białaszek, Wojciech, dr
Białobrzeska, Olga, mgr
Bielewska, Agnieszka, dr
Biskupski, Łukasz, mgr
Braniecka, Anna, dr
Brytek-Matera, Anna, dr hab.
Brzezicka, Aneta, dr
Buczny, Jacek, dr
Byrka, Katarzyna, dr
Cantanero, Katarzyna, mgr
Charzyńska, Edyta, dr
Cieślak, Roman, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Cisłak, Aleksandra, dr
Czepczor-Bernat, Kamila, mgr
Cześnik, Mikołaj, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Filiciak, Mirosław, prof. dr hab.
Fuławka, Kamil
Galasiński, Dariusz, prof. dr hab.
Gąsiorowska, Agata, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Godzic, Wiesław, prof. dr dr hab.
Golec de Zavala, Agnieszka, dr hab.
Grabowska, Izabela, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Grunt-Mejer, Katarzyna, dr
Gruszczyńska, Ewa, dr
Gruszczyński, Włodzimierz, prof. dr hab.
Izdebski, Hubert, prof. dr hab.
Jabłońska, Magdalena, mgr
Jaskółowska. Aleksandra, mgr
Kabzińska, Joanna, dr
Kaim, Agnieszka, mgr
Kalinowska, Anna, mgr
Kirwil, Lucyna, dr
Koczanowicz, Dorota, dr
Koczanowicz, Leszek, prof. dr hab.
Koniak, Paweł, dr
Kornacka, Monika, dr
Kossakowska Marlena, dr
Krejtz, Izabela, dr hab, prof. Uniwersytetu SWPS
Kwaśnicka, Dominika, dr
Lenda, Dominik
Mackiewicz, Robert, dr
Maj, Konrad, dr
Markowski, Radosław, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Michałowski, Jarosław, dr. hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Niemyjska, Aleksandra, dr
Paulewicz Borysław, dr
Piechowiak, Marek, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Pietkiewicz, Igor, dr
Popławska-Boruc, Agnieszka, dr
Płońska, Dagmara, dr
Retowski, Sylwiusz, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Roczniewska, Marta, mgr
Rode, Danuta, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Rodziewicz, Agata, mgr
Rogala. Anna, dr
Rudzińska-Wojciechowska, Joanna, dr
Rulka, Marcin, dr
Samson, Katarzyna, dr
Sarzyńska, Justyna, dr
Sałustowicz, Piotr, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Sędek, Grzegorz, prof. dr hab.
Smoktunowicz, Ewelina, mgr
Sobczak, Pamela
Sobków, Agata, dr
Sokołowska, Joanna, dr hab.
Studzińska, Anna, mgr
Szczepanik, Joanna, dr
Szpaderski, Adam, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Tanaś, Łukasz, dr
Traczyk, Jakub, dr
Trzebiński, Jerzy, prof. dr hab.
Wasielewski, Jarosław
Wichary, Szymon, dr
Wieczorek-Taraday, Anna, mgr
Wójcik, Małgorzata, dr
Wojciszke, Bogdan, prof. dr hab.
Wrońska, Marta
Zajkowski, Wojciech
Zaleśkiewicz, Tomasz, prof. dr hab.
Zalewska, Anna, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Żerkowska-Balas, Marta, dr
Zięba, Mariusz, dr
Ziółkowska, Justyna, dr
Łuszczyńska, Aleksandra, prof. dr hab.

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

Kampusy

Strategie aktywizowane w procesie dokonywania przekładu pisemnego

Założenia projektu

Czynniki warunkujące sposób tłumaczenia

Wyniki

Osoby bez przygotowania do tłumaczenia a zawodowi tłumacze

Zespół badawczy

Publikacje

Wyszukaj projekt badawczy

Projekty badawczo-rozwojowe

Szybkie linki

Centra, laboratoria, zespoły badawcze

WARSZAWA

WROCŁAW