projekt naukowy
Kultura popularna i wczesne kino
na ziemiach polskich pod panowaniem rosyjskim 1890-1914
Okres realizacji projektu: 2013–2015
Projekt opisuje rozwój nowoczesnej kultury popularnej kina na ziemiach polskich należących do Cesarstwa Rosyjskiego. Badania oparto na obserwacji zjawisk zachodzących w Guberni Piotrkowskiej i Guberni Warszawskiej w latach 1890-1914 z perspektywy tzw. Nowej Historii Kina.
Założenia projektu
Bliżej kina rodzimego
W ciągu ostatnich trzydziestu lat w światowym obiegu naukowym pojawiło się wiele monografii poświęconych odczytaniu kulturowego wymiaru wczesnego kina, wysokonakładowej prasy ilustrowanej przełomu XIX i XX wieku, domów towarowych, literatury sensacyjnej, miejskiej ikonosfery czy parków rozrywki. Przyglądanie się im pozwala nie tylko poznać historię mediów masowych, ale również kulturowy wymiar modernizacji.
Na rodzimym gruncie wczesne kino ujmowane w kontekście rozwoju mediów masowych i nowoczesnej kultury popularnej nie doczekało się jeszcze wyczerpującej analizy. Z kolei ostatnie badania nad początkami kina na ziemiach polskich były dokonywane przed kilkoma dekadami, więc nie uwzględniają aktualnych perspektyw badawczych.
Perspektywa lokalna i globalna
Projekt miał na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie o to, jak kino rozwinęło się jako nowy segment branży rozrywkowej. W tym celu wzięto pod uwagę dwa aspekty:
- historię kina w Guberni Warszawskiej i Guberni Piotrkowskiej jako formy, która zdominowała kulturę popularną;
- lokalny obieg dystrybucyjny oraz jego związek z globalnym systemem kinematograficznym na przykładzie firmy Pathe – największego ówczesnego przedsiębiorstwa dystrybucyjnego i produkcyjnego.
Analizie poddano treść rosyjskich dokumentów urzędowych, materiałów reklamowych, akt oraz lokalnej i branżowej prasy. Dzięki temu można było uchwycić dynamikę zdobywania przez kino statusu dominującej formy rozrywki w małych miejscowościach i dużych ośrodkach miejskich.
Zespół badawczy
mgr
Dafna Ruppin
główny wykonawca
mgr
Jakub Klima
główny wykonawca
dr
Michał Pabiś-Orzeszyna
główny wykonawca
Publikacje
- "Duse Kinematografu". Distribution, exhibition and appropriation of Asta Nielsen's films in the Polish territories of Russia before the First World War, Łukasz Biskupski [w:] The History of Cinema of Central Europe in the Intercultural Perspective, red. Dondzik M.,Pabiś-Orzeszyna M., Zając B., Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015 [w druku].
- Kino i kultura popularna w Piotrkowie przed I wojną światową, Marta Piestrzeniewicz [artykuł zgłoszony do kwartalnika naukowego "Kultura popularna"].
- Kino i kultura popularna w Łowiczu przed I wojną światową, Maciej Malagniewicz [artykuł zgłoszony do kwartalnika naukowego "Kultura popularna"].
- Łukasz Biskupski - referat In the shadow of empires. Business Strategies of Warsaw-based Film Company Sfinks before World War I, konferencja "Screen Industries in East-Central Europe", Ołomuniec, 29-30 listopada 2014.
- Łukasz Biskupski - referat Double birth of cinema in Russian Poland – the case of Łódź, konferencja "Popular Culture in East-Central Europe before WWI", Uniwersytet Karola, Praga, 24 października 2014.
- Łukasz Biskupski - referat The model of cinema's 'double birth': advantages, limitations, uses, konferencja: "Historie nowych mediów/New media histories", Uniwersytet Łódzki, 16-18 października 2014.
- Łukasz Biskupski - referat The periphery of attractions. The cultural format of variété and cinema in Congress Poland before 1914, konferencja: "Creative Energies>Creative Industries. The NECS 2014 Conference – HOMER Workshop" Universita Cattolica del Sacro Cuore, Mediolan, 17-21 czerwca 2014.
Jednostka koordynująca
Dział Badań Naukowych i Projektów
Dyrektor: Piotr Matejek
tel. 22 517 99 21
e-mail: badania@swps.edu.pl
poniedziałek-piatek: 9.00-16.00
Lokalizacja
ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
pokoje 408, 409, 410