Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych?

Nauka i badania

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

projekt naukowy

Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych?

Jednostka realizująca

Kwota dofinansowania2 102 807 PLN

Jednostka finansująca

Okres realizacji projektu: lipiec 2019 – czerwiec 2023

Terapia schematu należy do najbardziej popularnych i obiecujących kierunków psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Została opracowana, aby pomóc pacjentom zmienić dysfunkcjonalne myśli, uczucia i zachowania wynikające z awersyjnych doświadczeń z dzieciństwa. Jednym ze sposobów terapeutycznych uzyskania pożądanej zmiany jest użycie techniki wyobrażeniowej zwanej „wyobrażeniem ze zmianą scenariusza”. Zespół badawczy pod kierunkiem prof. Jarosława Michałowskiego porówna neuronalne i psychologiczne mechanizmy działania oraz skuteczność „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” i „ekspozycji w wyobraźni” u osób z wysokim poziomem lęku przed porażką.

Opis projektu

Założenia i metodologia

Ekspozycja w wyobraźni jest uważana za jedną z najskuteczniejszych technik terapii problemów lękowych. W ostatnich latach „ekspozycja w wyobraźni” zyskała jednak silną konkurencję – technikę zwaną „wyobrażenie ze zmianą scenariusza”. Zgodnie z najnowszymi badaniami technika ta pomaga zredukować nie tylko problemy lękowe, lecz także szereg problemów wynikających z awersyjnych doświadczeń z dzieciństwa. Wyobrażenie ze zmianą scenariusza jest stosowane przede wszystkim w terapii schematu, należącej do najbardziej popularnych i obiecujących kierunków psychoterapii poznawczo-behawioralnej. W ramach projektu porównane zostaną neuronalne i psychologiczne mechanizmy działania oraz skuteczność „ekspozycji w wyobraźni” i „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” u osób z wysokim poziomem lęku przed porażką. Uzyskane wyniki przyczynią się do uzyskania ważnych informacji w dziedzinie badań nad mechanizmami i skutecznością psychoterapii.

W technikach „ekspozycja w wyobraźni” i „wyobrażenie ze zmianą scenariusza” instruuje się pacjenta, aby wyobraził sobie negatywne doświadczenie ze swojej przeszłości (np. bycie uczestnikiem trzęsienia ziemi), które ma związek z doświadczanymi przez niego problemami psychicznymi (np. patologiczny lęk). Podczas „wyobrażeniowej ekspozycji” negatywne doświadczenie jest przedłużane, do czasu aż związane z nim emocje opadną. Podczas wyobrażenia ze zmianą scenariusza negatywne doświadczenie zostaje przerwane, a pacjent jest instruowany tak, aby zmienił jego zakończenie. Zmiana polega najczęściej na tym, że w wyobrażonej sytuacji pojawia się terapeuta pacjenta lub on sam jako dorosły i zapobiega negatywnemu zakończeniu (np. zabiera pacjenta w bezpieczne miejsce).

Naukowcy przypuszczają, że w przypadku „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” zwiększenie błędu predykcji (tj. wprowadzenia zaskakującego/niespodziewanego zakończeniu sytuacji) pozwala efektywniej modyfikować ślad pamięciowy związany z negatywnym zdarzeniem, powodując, że ta technika jest bardziej skuteczna. Ponadto z badań wynika również, że w celu dalszego zwiększenia efektów terapeutycznych technika ta wymagałaby wydłużenia czasu pomiędzy przywołaniem wspomnienia a wyobrażeniem wsparcia ze strony terapeuty, które wpłynęłoby na znaczące osłabienie śladu pamięciowego kodującego negatywne wspomnienie. W badaniu zostanie sprawdzone, która z wymienionych technik jest bardziej skuteczna oraz jakie czynniki mają wpływ na zwiększenie ich skuteczności.

W ramach projektu osoby z wysokim poziomem lęku przed porażką będą losowo przydzielone do jednej z trzech podgrup, które zostaną poddane danym warunkom terapeutycznym: „ekspozycji wyobrażeniowej”, „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” oraz „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” z 10 minutową przerwą.

Badacze przeprowadzą badania wykorzystując pomiar psychofizjologiczny (potliwość skóry) oraz neuroobrazowy, z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego (aktywność struktur mózgowych), dzięki czemu określą wzorce neuronalne odpowiedzialne za skuteczność technik wyobrażeniowych.

Zespół badawczy

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS

Jarosław Michałowski

kierownik projektu
kierownik Laboratorium Neuronauki Emocji
biogram »

mgr

Stanisław Karkosz

stypendysta w projekcie
kognitywista

mgr

Julia Bączek

stypendystka w projekcie
psycholożka

mgr

Anna Niklas

kierownik zespołu klinicznego
psychoterapeutka poznawczo-behawioralna

Zachowanie obiektywności i metodologicznej poprawności badania, skuteczności/mechanizmów psychoterapii jest dużym wyzwaniem, ponieważ na proces zdrowienia ma wpływ wiele różnorodnych czynników, które w trakcie badań należy kontrolować (np. relacja terapeuta-pacjent). Badania takie są jednak bardzo potrzebne, gdyż tylko obiektywne dane na temat skuteczności i stabilności efektów psychoterapii umożliwią doskonalenie złożonego procesu zdrowienia.

prof. Jarosław Michałowski, kierownik projektu

Użyteczność wyników

Uzyskane w badaniach wyniki przyczynią się do uzyskania ważnych informacji w dziedzinie badań nad mechanizmami i skutecznością psychoterapii. W dłuższej perspektywie rezultaty projektu mogą poprawić skuteczność psychoterapeutycznego leczenia wyobrażeniowego w różnych problemach lękowych.

Jednostka kordynująca

Dział Badań Naukowych i Projektów

Dyrektor: Piotr Matejek
tel. 22 517 99 21
e-mail: badania@swps.edu.pl
poniedziałek-piatek: 9.00-16.00

Lokalizacja

ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
pokoje 408, 409, 410

Wyszukaj projekt badawczy

Projekty - Instytucja finansująca

Projekty - Jednostka organizacyjna

Projekty - Dyscyplina

Projekty - Kierownik

Projekty - Słowa kluczowe

Projekty badawczo-rozwojowe

Baza projektów naukowych 01-12-2019

Milamind – Neurouważność

Współczesny rynek pracy stawia przed pracownikami i kadrą zarządzającą wysokie wymagania. Dotyczą one nie tylko kompetencji twardych, które zdobywamy zazwyczaj w trakcie formalnej edukacji, ale przede wszystkim takich umiejętności, jak...

Albiński Rafał
Bachmann Klaus
Basińska Beata
Białaszek Wojciech
Białobrzeska Olga
Bielewska Agnieszka
Biskupski Łukasz
Braniecka Anna
Brytek-Matera Anna
Brzezicka Aneta
Buczny Jacek
Byrka Katarzyna
Cantanero Katarzyna
Charzyńska Edyta
Cieślak Roman
Cisłak Aleksandra
Czepczor-Bernat Kamila
Cześnik Mikołaj
Filiciak Mirosław
Fuławka Kamil
Galasiński Dariusz
Gąsiorowska Agata
Ger Ewa
Godzic Wiesław
Golec de Zavala Agnieszka
Grabowska Izabela
Grunt-Mejer Katarzyna
Gruszczyńska Ewa
Gruszczyński Włodzimierz
Izdebski Hubert
Jabłońska Magdalena
Jaskółowska Aleksandra
Kabzińska Joanna
Kaim Agnieszka
Kalinowska Anna
Kirwil Lucyna
Koczanowicz Dorota
Koczanowicz Leszek
Koniak Paweł
Kornacka Monika
Kossakowska Marlena
Krejtz Izabela
Kwaśnicka Dominika
Lenda Dominik
Mackiewicz Robert
Maj Konrad
Markowski Radosław
Marszał-Wiśniewska Magdalena
Michałowski Jarosław
Niemyjska Aleksandra
Paulewicz Borysław
Piechowiak Marek
Pietkiewicz Igor
Popławska-Boruc Agnieszka
Płońska Dagmara
Retowski Sylwiusz
Roczniewska Marta
Rode Danuta
Rodziewicz Agata
Rogala Anna
Rudzińska-Wojciechowska Joanna
Rulka Marcin
Samson Katarzyna
Sarzyńska Justyna
Sałustowicz Piotr
Sędek Grzegorz
Smoktunowicz Ewelina
Sobczak Pamela
Sobków Agata
Sokołowska Joanna
Stanley Benjamin
Studzińska Anna
Szczepanik Joanna
Szpaderski Adam
Tanaś Łukasz
Traczyk Jakub
Trzebiński Jerzy
Wasielewski Jarosław
Wichary, Szymon, dr
Wieczorek-Taraday Anna
Wójcik Małgorzata
Wojciszke Bogdan
Wrońska Marta
Zajkowski Wojciech
Zaleśkiewicz Tomasz
Zalewska Anna
Żerkowska-Balas Marta
Zięba Mariusz
Ziółkowska Justyna
Łuszczyńska Aleksandra
Pawłowska Izabela
Jacoby Marcin
Zalewski Bartosz

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

Kampusy

Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych?

Opis projektu

Założenia i metodologia

Zespół badawczy

Użyteczność wyników

Jednostka kordynująca

Dział Badań Naukowych i Projektów

Lokalizacja

Wyszukaj projekt badawczy

Projekty badawczo-rozwojowe