Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych?

Nauka i badania

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

projekt naukowy

Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych?

Jednostka realizująca

Kwota dofinansowania2 102 807 PLN

Jednostka finansująca

Okres realizacji projektu: lipiec 2019 – czerwiec 2023

Terapia schematu należy do najbardziej popularnych i obiecujących kierunków psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Została opracowana, aby pomóc pacjentom zmienić dysfunkcjonalne myśli, uczucia i zachowania wynikające z awersyjnych doświadczeń z dzieciństwa. Jednym ze sposobów terapeutycznych uzyskania pożądanej zmiany jest użycie techniki wyobrażeniowej zwanej „wyobrażeniem ze zmianą scenariusza”. Zespół badawczy pod kierunkiem prof. Jarosława Michałowskiego porówna neuronalne i psychologiczne mechanizmy działania oraz skuteczność „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” i „ekspozycji w wyobraźni” u osób z wysokim poziomem lęku przed porażką.

Opis projektu

Założenia i metodologia

Ekspozycja w wyobraźni jest uważana za jedną z najskuteczniejszych technik terapii problemów lękowych. W ostatnich latach „ekspozycja w wyobraźni” zyskała jednak silną konkurencję – technikę zwaną „wyobrażenie ze zmianą scenariusza”. Zgodnie z najnowszymi badaniami technika ta pomaga zredukować nie tylko problemy lękowe, lecz także szereg problemów wynikających z awersyjnych doświadczeń z dzieciństwa. Wyobrażenie ze zmianą scenariusza jest stosowane przede wszystkim w terapii schematu, należącej do najbardziej popularnych i obiecujących kierunków psychoterapii poznawczo-behawioralnej. W ramach projektu porównane zostaną neuronalne i psychologiczne mechanizmy działania oraz skuteczność „ekspozycji w wyobraźni” i „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” u osób z wysokim poziomem lęku przed porażką. Uzyskane wyniki przyczynią się do uzyskania ważnych informacji w dziedzinie badań nad mechanizmami i skutecznością psychoterapii.

W technikach „ekspozycja w wyobraźni” i „wyobrażenie ze zmianą scenariusza” instruuje się pacjenta, aby wyobraził sobie negatywne doświadczenie ze swojej przeszłości (np. bycie uczestnikiem trzęsienia ziemi), które ma związek z doświadczanymi przez niego problemami psychicznymi (np. patologiczny lęk). Podczas „wyobrażeniowej ekspozycji” negatywne doświadczenie jest przedłużane, do czasu aż związane z nim emocje opadną. Podczas wyobrażenia ze zmianą scenariusza negatywne doświadczenie zostaje przerwane, a pacjent jest instruowany tak, aby zmienił jego zakończenie. Zmiana polega najczęściej na tym, że w wyobrażonej sytuacji pojawia się terapeuta pacjenta lub on sam jako dorosły i zapobiega negatywnemu zakończeniu (np. zabiera pacjenta w bezpieczne miejsce).

Naukowcy przypuszczają, że w przypadku „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” zwiększenie błędu predykcji (tj. wprowadzenia zaskakującego/niespodziewanego zakończeniu sytuacji) pozwala efektywniej modyfikować ślad pamięciowy związany z negatywnym zdarzeniem, powodując, że ta technika jest bardziej skuteczna. Ponadto z badań wynika również, że w celu dalszego zwiększenia efektów terapeutycznych technika ta wymagałaby wydłużenia czasu pomiędzy przywołaniem wspomnienia a wyobrażeniem wsparcia ze strony terapeuty, które wpłynęłoby na znaczące osłabienie śladu pamięciowego kodującego negatywne wspomnienie. W badaniu zostanie sprawdzone, która z wymienionych technik jest bardziej skuteczna oraz jakie czynniki mają wpływ na zwiększenie ich skuteczności.

W ramach projektu osoby z wysokim poziomem lęku przed porażką będą losowo przydzielone do jednej z trzech podgrup, które zostaną poddane danym warunkom terapeutycznym: „ekspozycji wyobrażeniowej”, „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” oraz „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” z 10 minutową przerwą.

Badacze przeprowadzą badania wykorzystując pomiar psychofizjologiczny (potliwość skóry) oraz neuroobrazowy, z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego (aktywność struktur mózgowych), dzięki czemu określą wzorce neuronalne odpowiedzialne za skuteczność technik wyobrażeniowych.

Zespół badawczy

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS

Jarosław Michałowski

kierownik projektu
kierownik Laboratorium Neuronauki Emocji
biogram »

mgr

Stanisław Karkosz

stypendysta w projekcie
kognitywista

mgr

Julia Bączek

stypendystka w projekcie
psycholożka

mgr

Anna Niklas

kierownik zespołu klinicznego
psychoterapeutka poznawczo-behawioralna

Zachowanie obiektywności i metodologicznej poprawności badania, skuteczności/mechanizmów psychoterapii jest dużym wyzwaniem, ponieważ na proces zdrowienia ma wpływ wiele różnorodnych czynników, które w trakcie badań należy kontrolować (np. relacja terapeuta-pacjent). Badania takie są jednak bardzo potrzebne, gdyż tylko obiektywne dane na temat skuteczności i stabilności efektów psychoterapii umożliwią doskonalenie złożonego procesu zdrowienia.

prof. Jarosław Michałowski, kierownik projektu

Użyteczność wyników

Uzyskane w badaniach wyniki przyczynią się do uzyskania ważnych informacji w dziedzinie badań nad mechanizmami i skutecznością psychoterapii. W dłuższej perspektywie rezultaty projektu mogą poprawić skuteczność psychoterapeutycznego leczenia wyobrażeniowego w różnych problemach lękowych.

Jednostka kordynująca

Dział Badań Naukowych i Projektów

Dyrektor: Piotr Matejek
tel. 22 517 99 21
e-mail: badania@swps.edu.pl
poniedziałek-piatek: 9.00-16.00

Lokalizacja

ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
pokoje 408, 409, 410

Wyszukaj projekt badawczy

Jednostka pośrednicząca

Wydział

Dyscyplina

Prowadzący

Słowa kluczowe

Projekty badawczo-rozwojowe

Baza projektów naukowych 01-10-2019

Za drzwiami American Laboratory Theatre. Rola działalności pedagogiczn…

Czy aktorstwo znane od dekad w Holywood powstało na gruncie rosyjskich metod aktorskich, jak „system” Konstantego Stanisławskiego? Jaka była rola działalności pedagogicznej Ryszarda Bolesławskiego i Marii Uspenskiej w transmisji rosyjskiego...

Albiński, Rafał, dr
Bachmann, Klaus, prof. dr hab.
Basińska, Beata, dr
Białaszek, Wojciech, dr
Białobrzeska, Olga, mgr
Bielewska, Agnieszka, dr
Biskupski, Łukasz, mgr
Braniecka, Anna, dr
Brytek-Matera, Anna, dr hab.
Brzezicka, Aneta, dr
Buczny, Jacek, dr
Cantanero, Katarzyna, mgr
Charzyńska, Edyta, dr
Cieślak, Roman, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Cisłak, Aleksandra, dr
Czepczor-Bernat, Kamila, mgr
Cześnik, Mikołaj, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Filiciak, Mirosław, prof. dr hab.
Fuławka, Kamil
Galasiński, Dariusz, prof. dr hab.
Gąsiorowska, Agata, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Godzic, Wiesław, prof. dr dr hab.
Golec de Zavala, Agnieszka, dr hab.
Grabowska, Izabela, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Grunt-Mejer, Katarzyna, dr
Gruszczyńska, Ewa, dr
Gruszczyński, Włodzimierz, prof. dr hab.
Izdebski, Hubert, prof. dr hab.
Jabłońska, Magdalena, mgr
Jaskółowska. Aleksandra, mgr
Kabzińska, Joanna, dr
Kaim, Agnieszka, mgr
Kalinowska, Anna, mgr
Kirwil, Lucyna, dr
Koczanowicz, Dorota, dr
Koczanowicz, Leszek, prof. dr hab.
Koniak, Paweł, dr
Kornacka, Monika, dr
Kossakowska Marlena, dr
Krejtz, Izabela, dr hab, prof. Uniwersytetu SWPS
Lenda, Dominik
Mackiewicz, Robert, dr
Maj, Konrad, dr
Markowski, Radosław, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Michałowski, Jarosław, dr. hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Niemyjska, Aleksandra, dr
Paulewicz Borysław, dr
Piechowiak, Marek, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Pietkiewicz, Igor, dr
Popławska-Boruc, Agnieszka, dr
Płońska, Dagmara, dr
Retowski, Sylwiusz, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Roczniewska, Marta, mgr
Rode, Danuta, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Rodziewicz, Agata, mgr
Rogala. Anna, dr
Rudzińska-Wojciechowska, Joanna, dr
Rulka, Marcin, dr
Samson, Katarzyna, dr
Sarzyńska, Justyna, dr
Sałustowicz, Piotr, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Sędek, Grzegorz, prof. dr hab.
Smoktunowicz, Ewelina, mgr
Sobczak, Pamela
Sobków, Agata, dr
Sokołowska, Joanna, dr hab.
Studzińska, Anna, mgr
Szczepanik, Joanna, dr
Szpaderski, Adam, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Tanaś, Łukasz, dr
Traczyk, Jakub, dr
Trzebiński, Jerzy, prof. dr hab.
Wasielewski, Jarosław
Wichary, Szymon, dr
Wieczorek-Taraday, Anna, mgr
Wójcik, Małgorzata, dr
Wojciszke, Bogdan, prof. dr hab.
Wrońska, Marta
Zajkowski, Wojciech
Zaleśkiewicz, Tomasz, prof. dr hab.
Zalewska, Anna, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Żerkowska-Balas, Marta, dr
Zięba, Mariusz, dr
Ziółkowska, Justyna, dr
Łuszczyńska, Aleksandra, prof. dr hab.

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

Kampusy

Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych?

Opis projektu

Założenia i metodologia

Zespół badawczy

Użyteczność wyników

Jednostka kordynująca

Dział Badań Naukowych i Projektów

Lokalizacja

Wyszukaj projekt badawczy

Projekty badawczo-rozwojowe

Szybkie linki

Centra, laboratoria, zespoły badawcze

WARSZAWA

WROCŁAW

POZNAŃ