projekt naukowy
Trening ukierunkowania uwagi a zaburzenia depresyjne
Okres realizacji projektu: 2012–2015
Szacuje się, że nawet 10 proc. populacji cierpi na depresję, z czego część osób nie ma dostępu do skutecznego leczenia. Ponadto metody powszechnie stosowane w leczeniu depresji, farmakoterapia i psychoterapia, często nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Konieczne są zatem poszukiwania nowych sposobów pomocy osobom w depresji. Jednym z nich ma być trening ukierunkowania uwagi, narzędzie wspierające programy psychoterapeutyczne, nad którego powstaniem pracuje zespół badaczy pod kierownictwem dr Izabeli Krejtz.
Założenia projektu
Depresja to jeden z najbardziej dotkliwych problemów psychicznego funkcjonowania ludzi. Problemu, którego z pewnością nie jest w stanie całkowicie rozwiązać farmakoterapia, wywołująca wiele skutków ubocznych.
Z kolei psychoterapia, której zakres działania w dużej mierze zależy od motywacji pacjenta oraz jego zaangażowania w proces, mimo spełnienia wymienionych czynników, może mieć niską skuteczność.
Kluczowa dla projektu jest weryfikacja założeń psychologii poznawczej, zgodnie z którymi u podłoża leżą zaburzone mechanizmy poznawcze. Według tej teorii główną rolę w powstawaniu i utrzymywaniu się zaburzeń lękowych i depresyjnych odgrywa tendencja do preferencyjnego przetwarzania negatywnych informacji.
Narzędzie opracowane przez dr Krejtz wraz z zespołem umożliwi osobom cierpiącym na depresję trening, poprzez który będą mogły ukierunkować swoją uwagę na pozytywne aspekty życia.
Cele projektu
Projekt ma na celu wsparcie badań nad depresją i jej leczeniem. Pozytywne wyniki badań pomogą zintegrować treningi jako komplementarne narzędzie pomocy do programów psychoterapeutycznych dla osób z depresją.
Pomiar zmniejszenia objawów depresyjnych będzie wykonywany przy użyciu narzędzia do codziennego pomiaru funkcjonowania w realnym życiu: dzienniczka oraz pomiaru okulograficznego, czyli rejestracji aktywności wzrokowej służącej do oceny ukierunkowania uwagi. Dzięki zastosowaniu obu narzędzi, skuteczność treningów jest mierzona w odniesieniu do faktycznego poziomu funkcjonowania w codziennym życiu oraz pomiaru psychofizjologicznego.
Dodatkowymi narzędziami sprawdzenia efektywności treningów będą kwestionariusze do badania poziomu depresji i lęku.
Zespół badawczy
dr hab.
Izabela Krejtz
kierownik projektu,
psycholog poznawczy, profesor Uniwersytu SWPS. Laureatka Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
ikrejtz@swps.edu.pl
prof.
John Nezlek
profesor w dziedzinie psychologii w College of William & Mary w Williamsburgu VA, USA oraz wykładowca na Wydziale Psychologii Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.
dr n. med.
Paweł Holas
psychiatra, psychoterapeuta, superwizor terapii poznawczo-behawioralnej, adiunkt na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.
mgr
Marzena Rusanowska
doktorantka w Instytucie Psychologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, magister psychologii i anglistyki UJ.
Publikacje
- Marzena Rusanowska, (2014). Attentional retraining in depressive disorders. Eye tracking research and applications symposium. Data konferencji: 26-28.03.2014, str. 381-382, miejsce wydania: ACM New York.
- Nezlek J.B., Rusanowska M., Holas P., Krejtz I. (submitted). The Factor Structure of a Polish Language Version of the Hospital Anxiety Depression Scale (HADS). Manuscript prepared for European Journal of Psychological Assessment.
- Nezlek J., Holas P., Rusanowska M., Krejtz I. (12/2015). Being present in the moment: Event-level relationships between mindfulness and stress, positivity, and importance. Personality and Individual Differences. http://dxdoi.org/10.1016/j.paid.2015.11.031.
- Szczepanik N., Szymczyk B., Rusanowska M., Holas P., Krejtz I., Nezlek J. (2015). Właściwości języka osób cierpiących na zaburzenia emocjonalne i osobowości – analiza treści opisów codziennych wydarzeń. Psychiatria i Psychoterapia.