Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Opracowanie i upowszechnienie narzędzi diagnostycznych do oceny zdolności poznawczych dzieci i młodzieży
społeczny
aplikacyjny
naukowo-badawczy
zakończony

Opracowanie i upowszechnienienarzędzi diagnostycznych do oceny zdolności poznawczych dzieci i młodzieży

Grzegorz Sędek
kierownik projektu
prof. dr hab.
Grzegorz Sędek

psycholog, specjalizuje się w psychologii eksperymentalnej: społecznej, klinicznej i poznawczej

zobacz biogram
wartość projektu: 19 352 881 PLN
budżet Uniwersytetu SWPS: 8 645 591 PLN
instytucja finansująca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
dyscyplina: psychologia
lokalizacja: Warszawa
okres realizacji: 2018 2019 2020 2021 2022

Jak ocenić rozwój poznawczy dzieci i młodzieży? Jak podnieść efektywność kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami? Przez najbliższe trzy lata Instytut Badań Edukacyjnych wspólnie z Uniwersytetem SWPS będą realizować projekt, którego celem jest opracowanie nowatorskich narzędzi diagnostycznych do oceny rozwoju poznawczego dzieci i młodzieży.

 

ciąg POWER RP i UE

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

projekt naukowy, wdrożeniowy

Opracowanie
i upowszechnienie narzędzi diagnostycznych

do oceny zdolności poznawczych dzieci i młodzieży

 

Jednostka realizująca Dwa logotypy 2
Kwota dofinansowania PLN 19 352 881, 19W tym kwota dofinansowania z UE:
PLN 17 593 528, 36
Jednostka pośredniczącamen lewe z godłem 

Okres realizacji projektu: 2018  –  2022

 

Jak ocenić rozwój poznawczy dzieci i młodzieży? Jak podnieść efektywność kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami? Zespół naukowców z Instytutu Badań Edukacyjnych (lider) oraz Uniwersytetu SWPS (partner) zrealizował projekt nr POWR.02.10.00-00-9002/17, którego celem było opracowanie nowatorskich narzędzi diagnostycznych do oceny rozwoju poznawczego dzieci i młodzieży w wieku od 3 miesięcy do 25 lat, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i z niepełnosprawnościami. Skonstruowane narzędzia diagnozować mają poziom funkcji wykonawczych (kontrolę uwagi, pamięć roboczą, elastyczność poznawczą, rozumowanie), szybkość procesów percepcyjnych oraz funkcje językowe w aspekcie komunikacji za pomocą mowy i pisma.

Założenia

Projekt miał na celu opracowanie zestawu narzędzi przeznaczonych do specjalistycznej diagnozy dzieci i młodzieży w obszarze funkcjonowania poznawczego. W ramach projektu przeprowadzone zostały badania oparte na nowatorskiej koncepcji teoretycznej z wykorzystaniem funkcji wykonawczych, takich jak: pamięć, uwaga, myślenie, w połączeniu ze sferą percepcji, języka i komunikacji.

Funkcje wykonawcze są niezbędne dla prawidłowego rozwoju umysłowego i fizycznego w różnych sferach życia, jak również mają istotne znaczenie dla funkcjonowania powiązanego z edukacją. Wymienione obszary determinują m.in. gotowość szkolną, sukces szkolny, a także w dalszej perspektywie – sukces zawodowy i jakość życia.

Nowatorskie narzędzie diagnostyczne

W skład zestawu przygotowanych narzędzi diagnostycznych wchodzi: komputerowa bateria testów poznawczych, skale obserwacyjne do oceny tej sfery rozwoju przeznaczone dla rodziców i nauczycieli oraz zestaw materiałów postdiagnostycznych, wspomagających pracę z dziećmi wymagającymi stymulacji rozwoju poznawczego. Narzędzia te będą dostępne w frmie nowoczesnej aplikacji komputerowej.

Innowacyjność proponowanej baterii testów polega na tym, że przyjęty model stwarza spójne ramy teoretyczne dla całego spektrum funkcji opisujących efektywność przetwarzania poznawczego dzieci i młodzieży z różnymi potrzebami edukacyjnymi. To technicznie zaawansowane narzędzie jest pierwszym dostępnym na rynku polskim testem obejmującym tak szerokie spektrum oceny funkcjonowania.

Testy zostały znormalizowane na ogólnopolskiej próbie dzieci i młodzieży w wieku od 3 miesięcy do 25 lat, przy czym w zależności od wieku badanych miały różną formę i zawierały inne zadania. Wszystkie zadania zostały przygotowane w wersji komputerowej.

Współpraca z przedszkolami i szkołami

Od listopada 2019 r. do października 2020 r. zespół prowadził badania normalizacyjne tworzonych narzędzi, w placówkach (szkoły i przedszkola) na terenie całej Polski. Badania te prowadzone były na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie losowej, tak żeby zapewnić warunki do opracowania norm dla wszystkich dzieci i młodzieży w Polsce. Badanie dziecka zawsze jest poprzedzone uzyskaniem pisemnej zgody opiekuna osoby niepełnoletniej.

Badania normalizacyjne w przedszkolach i szkołach

Badania, początkowa zaplanowane na 2020 r., zrealizowane zostały w okresie październik 2020 – czerwiec 2021 z uwagi na pandemiczne obostrzenia.

Warsztaty dla psychologów

W dniach 22 oraz 29 lutego 2020 r. na Uniwersytecie SWPS zrealizowano warsztaty instruktażowe dla psychologów badaczy realizujących badanie w grupach dzieci z niepełnosprawnościami oraz o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Warsztaty miały charakter zamknięty.

Testowanie gotowego narzędzia

Po etapie przygotowaniu założeń teoretycznych i opracowaniu wyjściowej puli elementów do poszczególnych testów przeprowadzono badania prepilotażowe oraz pilotażowe. Miały one na celu ocenę rzetelności oraz trafności pomiaru z zastosowaniem przygotowywanej aplikacji komputerowej.

Wdrożenie: aplikacja KAPPa

Aplikacja KAPPa służy diagnozie kilku grup dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Należą do nich m.in. dzieci i młodzież z: niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, dysfunkcją wzroku lub słuchu, w spektrum autyzmu, z zaburzeniami komunikacji językowej, ze specyficznymi zaburzeniami uczenia się, przede wszystkim dysleksją, ADHD.

Przy projektowaniu aplikacji wykorzystano zasady uniwersalnego projektowania oraz zaimplementowano zasady WCAG (ang. Web Content Accessibility Guidelines) w konstruowaniu testu.

KAPPa nie służy ocenie ogólnego rozwoju intelektualnego i nie posługuje się ilorazem inteligencji, przeznaczona do oceny funkcjonalnej uwzględniającej szereg szczegółowych obszarów i podobszarów poznawczych. Pozwala na precyzyjny pomiar pewnych aspektów ocenianych funkcji, takich jak czas wykonywania zadania i czas reakcji. W większości zadań ocena dokonywana jest automatycznie przez program komputerowy, a instrukcje są w pełni wystandaryzowane i podawane przez lektora. Aplikacja stanowi cenne uzupełnienie istniejących już narzędzi psychologicznych, służąc do diagnozy funkcjonalnej, wspomagającej proces planowania działań pomocowych.

Zarówno podstawowe jak również złożone funkcje wykonawcze oraz umiejętności językowe i komunikacyjne mają kluczowe znaczenie dla wielu aspektów funkcjonowania człowieka, zwłaszcza nabywania przez niego wiedzy i umiejętności. Funkcje wykonawcze mają ogromny wpływ na prawidłowy rozwój umysłowy i fizyczny, pozwalają na kontrolę procesów takich jak percepcja, uwaga, pamięć, planowanie, rozumowanie i rozwiązywanie problemów. Umożliwiają one skuteczną regulację myśli, emocji i celowego zachowania człowieka. W powiązaniu z umiejętnościami językowymi determinują gotowość szkolną, późniejszy sukces edukacyjny i zawodowy, który przekłada się na jakość życia człowieka. Dobra diagnoza opisanych obszarów rozwoju poznawczego dokonana przy współpracy opiekunów, nauczycieli i specjalistów jest ważnym krokiem w wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci, wspieraniu ich rozwoju, podjęciu działań pomocowych a także profilaktycznych.

z artykułu „Narzędzia diagnostyczne do oceny zdolności poznawczych dzieci i młodzieży – projekt wdrożeniowy” (S. Bedyńska i inn., „Przegląd Psychologiczny” nr 2/2021)

Użyteczność wyników

Opracowane narzędzia diagnostyczne przeznaczone są do diagnozy uczniów z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), w tym dzieci z dysfunkcją wzroku i słuchu, uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, z zaburzeniami uczenia się, ADHD, z niepełnosprawnością intelektualną, a także dzieci dwujęzycznych, pochodzących z innych kultur, dzieci imigrantów oraz uczniów zdolnych. Dla wszystkich grup zostaną opracowane profile funkcji poznawczych.

Dzięki takiemu ujęciu możliwe jest włączenie – a nie wykluczenie – uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz podniesienie efektywności kształcenia i wsparcia.

Finansowanie

Projekt został zrealizowany w ramach Osi Priorytetowej II „Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji”, Działania 2.10 „Wysoka jakośc systemu oświaty” Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.

Klauzula informacyjna – do pobrania

Ze strony IBE projektem kierowały prof. dr hab. Grażyna Krasowicz-Kupis i dr Katarzyna Wiejak, a ze strony Uniwersytetu SWPS za powodzenie przedsięwzięcia odpowiadali prof. dr hab. Grzegorz Sędek i dr Magdalena Kaczmarek.

Zespół badawczy Uniwersytetu SWPS

Kaczmarek, Magdalena ekspert naukowy, opiekun etapów ze strony Uniwersytetu SWPS
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Specjalizacja
Psycholog
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Magdalena Kaczmarek
Stanowisko
adiunkt
Miasto
warszawa
Dyscyplina
psychologia
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"Pe\u0142nomocnik dziekana ds. jako\u015bci kszta\u0142cenia","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii w Warszawie","Nazwa odmieniona":"na Wydziale Psychologii w Warszawie"}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii R\u00f3\u017cnic Indywidualnych, Diagnozy i Psychometrii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Innowacji Spo\u0142ecznych i Ekonomicznych HumanTech","Nazwa odmieniona":""}}
Instytut
Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych „HumanTech”
Obszar zainteresowania
Array
Wydział
Array
Funkcja w Instytucie
[]
dr Magdalena Kaczmarekpsycholog, w pracy naukowej interesuje się zagadnieniem traumy i przedsiębiorczości, współtworzy pionierski projekt MatchBeta
Krejtz, Izabela specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznych
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Imię i nazwisko
Izabela Krejtz
Miasto
warszawa
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog
Stanowisko
profesor uczelni
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Interdyscyplinarne Centrum Stosowanych Bada\u0144 Poznawczych, O\u015brodek Bada\u0144 Okulograficznych","Nazwa odmieniona":""},"funkcja-w-centrum1":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"O\u015brodek Bada\u0144 Okulograficznych","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii w Warszawie","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Klinicznej","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
psychologia
Wydział
Array
Instytut
Array
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS Izabela Krejtzpsycholog poznawczy
Orylska, Anna specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznych
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Anna Orylska
Miasto
warszawa
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
psycholożka
Stanowisko
adiunkt
Funkcja na uczelni
członek Rady Programowej ds. Kształcenia Podyplomowego
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii w Warszawie","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Klinicznej","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Instytut
Instytut Psychologii
Obszar zainteresowania
psychologia-dziecieca
Wydział
Array
Funkcja w Centrum
[]
dr Anna Orylskapsycholog
Rydzewska, Klara specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznyc
Etatowy
Tak
Biogram
Nie
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Klara Rydzewska
Miasto
warszawa
Dyscyplina
psychologia
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Projektowania w Warszawie","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Zak\u0142ad Spo\u0142ecznych Zastosowa\u0144 Nowych Technologii","Nazwa odmieniona":""}}
Specjalizacja
Psycholog
Stanowisko
adiunkt
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Interdyscyplinarne Centrum Stosowanych Bada\u0144 Poznawczych","Nazwa odmieniona":""}}
Wydział
Array
Instytut
Array
dr Klara Rydzewska 
Rycielski, Piotr specjalista ds. psychometrii
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Piotr Rycielski
Specjalizacja
Specjalista ds. psychometrii
Miasto
warszawa
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Projektowania w Warszawie","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Zak\u0142ad Spo\u0142ecznych Zastosowa\u0144 Nowych Technologii","Nazwa odmieniona":""}}
Dyscyplina
psychologia
Wydział
Array
Funkcja w Instytucie
[]
Funkcja w Centrum
[]
dr Piotr RycielskiSpecjalista ds. psychometrii
Kaczan, Radosław specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznych
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Radosław Kaczan
Miasto
warszawa
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog
Stanowisko
adiunkt
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii w Warszawie","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Poznawczej, Rozwoju i Edukacji","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
psychologia-rozwojowa
Wydział
Array
Funkcja w Instytucie
[]
Funkcja w Centrum
[]
dr Radosław Kaczanpsycholog rozwoju człowieka
Kościelniak, Maciej grafik
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Maciej Kościelniak
Miasto
poznan
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog
Stanowisko
adiunkt
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"kierownik","Nazwa w mianowniku":"Zak\u0142ad Psychologii Spo\u0142ecznej i Mi\u0119dzykulturowej","Nazwa odmieniona":"Zak\u0142adu Psychologii Spo\u0142ecznej i Mi\u0119dzykulturowej"}}
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii i Prawa w Poznaniu","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Interdyscyplinarne Centrum Stosowanych Bada\u0144 Poznawczych","Nazwa odmieniona":""},"funkcja-w-centrum1":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Bada\u0144 nad Wspieraniem Podejmowania Decyzji","Nazwa odmieniona":""}}
Wydział
Array
Instytut
Array
dr Maciej Kościelniakpsycholog
Rzeńca, Krzysztof specjalista ds. opracowania badawczych systemów informatycznych
Etatowy
Nie
Biogram
Tak
Specjalizacja
psycholog, broker innowacji
Tytuł
mgr
Imię i nazwisko
Krzysztof Rzeńca
Obszar zainteresowania
psychologia
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Transferu Wiedzy","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Instytucie
[]
Funkcja na Wydziale
[]
Funkcja w Katedrze
[]
mgr Krzysztof Rzeńcapsycholog, broker innowacji