Przestrzeń rozumowania

Nauka i badania

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

projekt naukowy

znaczenie reprezentacji wizualnych i gestów w rozumowaniu dedukcyjnym

Jednostka realizująca

Kwota dofinansowania555 304 PLN

Jednostka finansująca

Okres realizacji projektu: 2015–2017

Jak przebiega proces logicznego myślenia? Jak ważny jest wówczas dostęp do pomocy zewnętrznych, takich jak gesty, ruchy oczu oraz wizualne przedstawienia środowiska, w którym symulowany proces zachodzi (np. rysunki, schematy, diagramy)? Międzynarodowy zespół naukowców sprawdzi, w jaki sposób osoby dorosłe i dzieci radzą sobie z tworzeniem algorytmów rozwiązywania problemów wymagających wnioskowania.

Założenia projektu

Zgodnie z teorią modeli umysłowych (Johnson-Laird, 1983, 2006) proces myślenia polega na tworzeniu umysłowych modeli, które nie są szczegółowymi wyobrażeniami tego, o czym się myśli, ale są schematycznym odzwierciedleniem najważniejszych relacji między obiektami, o których się myśli. Celem badań jest weryfikacja hipotezy, wedle której w sytuacji, gdy myślenie przebiega zgodnie z pewnym algorytmem (sekwencją zdarzeń), modele umysłowe mają charakter kinematycznych umysłowych symulacji kolejnych stanów rzeczy.

W większości zaplanowanych eksperymentów uczestnicy będą wnioskować (lub układać algorytmy) na temat sekwencji przesunięć drewnianych wagoników znajdujących się na torach, tak aby przy pomocy bocznicy uzyskać zadaną kolejność wagoników (na przykład odwrócić ich porządek). Zadania tego typu należą do kategorii tak zwanego „naiwnego programowania” i czasami mogą być bardzo trudne. Dlatego autorzy badania zakładają, że bardzo istotną pomocą może być wykonanie części symulacji procesu „poza umysłem”.

Możliwość wykonywania gestów, „przesuwania” obiektów wzrokiem oraz widok obrazu środowiska, w którym dana operacja ma miejsce, powinny znacznie ułatwić zadania. Takie pomoce zewnętrzne powinny być szczególnie ważne dla dzieci i osób starszych, których zdolność wykonawcze pamięci roboczej są ograniczone.

W badaniach zastosowane zostaną zróżnicowane metody badawcze: eksperymenty laboratoryjne, analiza ruchów gałek ocznych, skanowanie aktywności mózgu fMRI.

Zespół badawczy

Robert Mackiewicz

kierownik projektu
psycholog, Uniwersytet SWPS, naukowo zajmuje się racjonalnością, zdolnościami poznawczymi oraz zachowaniami ekonomicznymi
rmackiewicz@swps.edu.pl

profesor

Philip Nicolas Johnson-Laird

Wiodący Partner Zagraniczny
profesor Princeton University oraz New York University, twórca teorii modeli umysłowych i autor ponad 200 publikacji z psychologii rozumowania

profesor

Monica Bucciarelli

Partner Zagraniczny
profesor psychologii na uniwersytecie w Turynie, w swoich badaniach zajmuje się wyciąganiem wniosków z sądów moralnych, uczeniem się i pragmatyką komunikacji

Sungeet ”Sunny” Khemlani

Partner Zagraniczny
zatrudniony jako Engineering Research Psychologist w bazie marynarki wojennej USA, zajmuje się komputerowymi symulacjami procesów myślenia

Wykonawcy

Tadeusz Marek
Magdalena Fafrowicz
Ewa Bełdzik
Aleksandra Domagalik

Zespół Centrum Neurobiologii Małopolskiego Centrum Biotechnologii przy UJ. Pracownicy centrum w ramach projektu realizują badania przy pomocy skaner fMRI, które pozwolą na obrazowania pracy mózgu w czasie tworzenia algorytmów rozwiązywania problemów dedukcyjnych.

Publikacje

publikacje

1. Teoria kinematycznych symulacji umysłowych została przedstawiona w pracy:
Khemlani, S.S., Mackiewicz, R., Bucciarelli, M., Johnson-Laird, P.N. (2013). Kinematic mental simulations in abduction and deduction. Proceedings of the National Academy of Science of the United States of America, 110, 16766–16771
http://mentalmodels.princeton.edu/papers/2013kinematic-mental-simulations.pdf

Wyszukaj projekt badawczy

Jednostka pośrednicząca

Wydział

Dyscyplina

Prowadzący

Słowa kluczowe

Projekty badawczo-rozwojowe

Baza projektów naukowych 16-04-2018

Predykcyjna rola pozytywnych emocji...

Nasilenie zjawiska przemocy szkolnej w Polsce przekracza przeciętny poziom europejski. Gdy w 1999 roku utworzono szkoły gimnazjalne, problem negatywnych zachowań w grupach rówieśniczych przybrał na sile. Zespół dr Małgorzaty Wójcik...

Albiński, Rafał, dr
Bachmann, Klaus, prof. dr hab.
Basińska, Beata, dr
Białaszek, Wojciech, dr
Białobrzeska, Olga, mgr
Bielewska, Agnieszka, dr
Biskupski, Łukasz, mgr
Braniecka, Anna, dr
Brytek-Matera, Anna, dr hab.
Brzezicka, Aneta, dr
Buczny, Jacek, dr
Cantanero, Katarzyna, mgr
Charzyńska, Edyta, dr
Cieślak, Roman, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Cisłak, Aleksandra, dr
Cześnik, Mikołaj, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Fuławka, Kamil
Galasiński, Dariusz, prof. dr hab.
Gąsiorowska, Agata, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Grabowska, Izabela, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Grunt-Mejer, Katarzyna, dr
Gruszczyńska, Ewa, dr
Gruszczyński, Włodzimierz, prof. dr hab.
Izdebski, Hubert, prof. dr hab.
Jabłońska, Magdalena, mgr
Jaskółowska. Aleksandra, mgr
Kabzińska, Joanna, dr
Kaim, Agnieszka, mgr
Kalinowska, Anna, mgr
Kirwil, Lucyna, dr
Koczanowicz, Dorota, dr
Koczanowicz, Leszek, prof. dr hab.
Koniak, Paweł, dr
Kornacka, Monika, dr
Kossakowska Marlena, dr
Krejtz, Izabela, dr hab, prof. Uniwersytetu SWPS
Mackiewicz, Robert, dr
Maj, Konrad, dr
Markowski, Radosław, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Niemyjska, Aleksandra, dr
Paulewicz Borysław, dr
Piechowiak, Marek, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Pietkiewicz, Igor, dr
Płońska, Dagmara, dr
Retowski, Sylwiusz, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Roczniewska, Marta, mgr
Rode, Danuta, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Rodziewicz, Agata, mgr
Rudzińska-Wojciechowska, Joanna, dr
Rulka, Marcin, dr
Samson, Katarzyna, dr
Sarzyńska, Justyna, dr
Sałustowicz, Piotr, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Sędek, Grzegorz, prof. dr hab.
Smoktunowicz, Ewelina, mgr
Sobczak, Pamela
Sobków, Agata, dr
Sokołowska, Joanna, dr hab.
Studzińska, Anna, mgr
Szczepanik, Joanna, dr
Tanaś, Łukasz, dr
Trzebiński, Jerzy, prof. dr hab.
Wichary, Szymon, dr
Wieczorek-Taraday, Anna, mgr
Wójcik, Małgorzata, dr
Wojciszke, Bogdan, prof. dr hab.
Wrońska, Marta
Zajkowski, Wojciech
Zaleśkiewicz, Tomasz, prof. dr hab.
Zalewska, Anna, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Żerkowska-Balas, Marta, dr
Zięba, Mariusz, dr
Ziółkowska, Justyna, dr
Łuszczyńska, Aleksandra, prof. dr hab.
Czepczor-Bernat, Kamila, mgr
Rogala. Anna, dr

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

Kampusy