Psychologiczne konsekwencje perspektywy sprawcy i biorcy

Nauka i badania

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

projekt naukowy

Perspektywa sprawcy i biorcy

konsekwencje psychologiczne

Jednostka realizująca

Kwota dofinansowania2 492 000 PLN

Jednostka finansująca

Okres realizacji projektu: 2012–2017

Większość interakcji społecznych polega na przyjmowaniu przez ich uczestników dwóch ról – sprawcy i biorcy. Zespół badawczy pod kierownictwem prof. Bogdana Wojciszke sprawdza, w jaki sposób przyjmowanie perspektywy sprawcy i biorcy wpływa na funkcjonowanie psychiczne i społeczne.

Różnice poznawcze i motywacyjne

Różnice poznawcze polegają na tym, że w perspektywie sprawcy rośnie rola sprawczych kategorii interpretacyjnych, a maleje rola kategorii wspólnotowych, zaś z punktu widzenia biorcy – odwrotnie.

Różnice motywacyjne polegają na tym, że w postrzeganiu sprawcy pojawia się ogólny syndrom ekspansji – rośnie tendencja do działania, traktowania przeszkód jako wyzwań, a nie zagrożeń, i upodobanie do wysoko wysiłkowych strategii życiowych (wydatkowanie intensywnego wysiłku w nadziei na duże zyski). Natomiast w perspektywie biorcy pojawia się ogólny syndrom rezygnacji i wycofania, rośnie też upodobanie do niskowysiłkowych strategii postępowania (mały wysiłek za cenę pogodzenia się z małymi zyskami).

Różnice w funkcjonowaniu społecznym polegają na tym, że w perspektywie sprawcy pojawia się syndrom ekspansji społecznej – wzrost skłonności do wpływania na innych, do ich reprezentowania i ochrony, ale także instrumentalnego traktowania oraz tendencja do legitymizacji społecznego status quo. Natomiast w perspektywie biorcy pojawia się jego przeciwieństwo, czyli syndrom rezygnacji społecznej.

Zawsze fascynowała mnie wieloznaczność ludzkich zachowań – gdzie jedna osoba widzi życzliwość, druga widzi złośliwość. Ludzie patrzą na to samo, a widzą coś zupełnie innego i odmiennie działają. W projekcie sprawdzamy, w jakim stopniu zależy to od tego, czy patrzy się na świat z perspektywy sprawcy czy biorcy tego, co się dzieje.

prof. dr hab. Bogdan Wojciszke

Zespół badawczy

prof. dr hab.

Bogdan Wojciszke

kierownik zespołu
psycholog, ekspert z zakresu dynamiki związków uczuciowych i psychologii władzy
BIOGRAM »

Wiesław Baryła

główny wykonawca
psycholog społeczny

Michał Parzuchowski

główny wykonawca
psycholog społeczny, ekspert z zakresu embodimentu
BIOGRAM »

mgr

Olga Białobrzeska

główny wykonawca
psycholog społeczny

mgr

Konrad Bocian

główny wykonawca
psycholog społeczny

mgr

Aleksandra Szymków-Sudziarska

główny wykonawca
psycholog organizacji i zarządzania

Natalia Frankowska

główny wykonawca
psycholog organizacji i zarządzania

Publikacje

Abele, A. E., Wojciszke, B. (2013). Communal and Agentic Content in Social Cognition: A Dual Perspective Model. Under review.
Abele, A. E., Bruckmuller, S., Wojciszke, B. (2013). You’re so kind – and I am Smart: Actor – Observer Differences in the Interpretation of On-going Behavior. Under review.
Szymkow, A., Parzuchowski, M., Chandler, J., IJzerman, H., Wojciszke, B. (2013). Warmer hearts, warmer rooms: Focusing on communal traits increases estimates of ambient temperature. Social Psychology, 44, s. 167-176.
Wojciszke, B., Bialobrzeska, O. (2013). Agency versus Communion as Predictors of Self-esteem: Searching for the Role of Culture and Self-construal. Under review.

Wyszukaj projekt badawczy

Jednostka pośrednicząca

Wydział

Dyscyplina

Prowadzący

Słowa kluczowe

Projekty badawczo-rozwojowe

Baza projektów naukowych 16-04-2018

Predykcyjna rola pozytywnych emocji...

Nasilenie zjawiska przemocy szkolnej w Polsce przekracza przeciętny poziom europejski. Gdy w 1999 roku utworzono szkoły gimnazjalne, problem negatywnych zachowań w grupach rówieśniczych przybrał na sile. Zespół dr Małgorzaty Wójcik...

Albiński, Rafał, dr
Bachmann, Klaus, prof. dr hab.
Basińska, Beata, dr
Białaszek, Wojciech, dr
Białobrzeska, Olga, mgr
Bielewska, Agnieszka, dr
Biskupski, Łukasz, mgr
Braniecka, Anna, dr
Brytek-Matera, Anna, dr hab.
Brzezicka, Aneta, dr
Buczny, Jacek, dr
Cantanero, Katarzyna, mgr
Charzyńska, Edyta, dr
Cieślak, Roman, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Cisłak, Aleksandra, dr
Cześnik, Mikołaj, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Fuławka, Kamil
Galasiński, Dariusz, prof. dr hab.
Gąsiorowska, Agata, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Grabowska, Izabela, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Grunt-Mejer, Katarzyna, dr
Gruszczyńska, Ewa, dr
Gruszczyński, Włodzimierz, prof. dr hab.
Izdebski, Hubert, prof. dr hab.
Jabłońska, Magdalena, mgr
Jaskółowska. Aleksandra, mgr
Kabzińska, Joanna, dr
Kaim, Agnieszka, mgr
Kalinowska, Anna, mgr
Kirwil, Lucyna, dr
Koczanowicz, Dorota, dr
Koczanowicz, Leszek, prof. dr hab.
Koniak, Paweł, dr
Kornacka, Monika, dr
Kossakowska Marlena, dr
Krejtz, Izabela, dr hab, prof. Uniwersytetu SWPS
Mackiewicz, Robert, dr
Maj, Konrad, dr
Markowski, Radosław, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Niemyjska, Aleksandra, dr
Paulewicz Borysław, dr
Piechowiak, Marek, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Pietkiewicz, Igor, dr
Płońska, Dagmara, dr
Retowski, Sylwiusz, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Roczniewska, Marta, mgr
Rode, Danuta, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Rodziewicz, Agata, mgr
Rudzińska-Wojciechowska, Joanna, dr
Rulka, Marcin, dr
Samson, Katarzyna, dr
Sarzyńska, Justyna, dr
Sałustowicz, Piotr, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Sędek, Grzegorz, prof. dr hab.
Smoktunowicz, Ewelina, mgr
Sobczak, Pamela
Sobków, Agata, dr
Sokołowska, Joanna, dr hab.
Studzińska, Anna, mgr
Szczepanik, Joanna, dr
Tanaś, Łukasz, dr
Trzebiński, Jerzy, prof. dr hab.
Wichary, Szymon, dr
Wieczorek-Taraday, Anna, mgr
Wójcik, Małgorzata, dr
Wojciszke, Bogdan, prof. dr hab.
Wrońska, Marta
Zajkowski, Wojciech
Zaleśkiewicz, Tomasz, prof. dr hab.
Zalewska, Anna, dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Żerkowska-Balas, Marta, dr
Zięba, Mariusz, dr
Ziółkowska, Justyna, dr
Łuszczyńska, Aleksandra, prof. dr hab.
Czepczor-Bernat, Kamila, mgr
Rogala. Anna, dr

Uniwersytet SWPS w mediach społecznościowych

Kampusy

Perspektywa sprawcy i biorcy

konsekwencje psychologiczne

Różnice poznawcze i motywacyjne

Zespół badawczy

Publikacje

Wyszukaj projekt badawczy

Projekty badawczo-rozwojowe

Szybkie linki

Centra, laboratoria, zespoły badawcze

WARSZAWA

WROCŁAW

POZNAŃ

SOPOT

KATOWICE

Jednostki wspierające naukę i badania

Czasopisma naukowe

Fundacje

Instytucje współpracujące

Popularyzacja nauki