„Psychoterapia w Polsce… i co dalej?” – konferencja na Uniwersytecie SWPS
O standardach usług psychoterapeutycznych, roli wykształcenia bazowego psychoterapeutów, znaczeniu psychologii oraz rekomendacjach dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa psychoterapii w Polsce dyskutowali uczestnicy konferencji „Psychoterapia w Polsce... i co dalej?”, zorganizowanej na Uniwersytecie SWPS.
Podczas wydarzenia zaprezentowany został raport z badań „Potrzeby i preferencje Polek i Polaków w zakresie usług psychoterapeutycznych. Raport z badań”, przeprowadzonych przez Polskie Towarzystwo Psychologii Klinicznej i Psychoterapii EBP. Wyniki zaprezentowały dr Maria Baran z Uniwersytetu SWPS i Marta Boczkowska z Wielospecjalistycznego Wojewódzkiego Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi oraz Instytutu Psychologii PAN. Uczestnicy konferencji rozmawiali m.in. o roli wykształcenia bazowego psychoterapeuty oraz praktyki opartej na dowodach naukowych w podnoszeniu jakości i bezpieczeństwa psychoterapii.
„Psychologia i psychoterapia nie jest wiedzą tajemną, jest nauką empiryczną, może się opierać o dowody naukowe. Może nie jest tak ścisła jak nauki przyrodnicze, ale mamy metodologię i możliwość, żeby sprawdzać skuteczność i bezpieczeństwo metod, których używamy” – mówiła dr n. med. Elżbieta Krawczyk-Pasławska z Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej i Psychoterapii EBP, współautorka raportu.
Do postawienia właściwej diagnozy istotne jest też doświadczenie psychoterapeuty. Katarzyna Sarnicka, przewodnicząca Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów, mówiła, że na podstawie znajomości badań naukowych możemy dobrać odpowiedni sposób oddziaływania terapeutycznego, ponieważ badania wskazują, przy których zaburzeniach dany rodzaj terapii jest skuteczny.
Dr hab. Rafał Styła z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego powiedział, że w Polsce większość psychoterapii to tzw. terapie bona fide, co oznacza, że są to metody, które są stosowane z należytą starannością, posiadają wiarygodne uzasadnienie teoretyczne, a ich zastosowanie było weryfikowane empirycznie. Podkreślał, że psychoterapia jest obszarem, który jest intensywnie badany i mówimy o dziesiątkach tysięcy badań empirycznych. Współautorka raportu Marta Boczkowska odpowiedziała, że mimo to do jej kliniki trafia wielu pacjentów w krytycznym stanie, którzy korzystają z metod nieprzebadanych. To była jedna z motywacji do przygotowania prezentowanego raportu. Boczkowska zwróciła uwagę, że człowiek w kryzysie nie będzie dopytywał, u kogo się znajduje, i obowiązkiem specjalistów jest strzec bezpieczeństwa pacjenta.
Dyskusja w kolejnym panelu toczyła się wokół rekomendacji dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa psychoterapii w Polsce. „Psychoterapia powinna przede wszystkim zajmować się leczeniem zaburzeń psychicznych” – mówił dr n. med. Łukasz Müldner-Nieckowski, konsultant krajowy w dziedzinie psychoterapii. „Psychoterapia jest stosowana w różnych obszarach, także poza ochroną zdrowia, np. w zakładach penitencjarnych, w systemie edukacji, fundacjach i stowarzyszeniach, gdzie ma zastosowania szersze. Tym się różni od pomocy psychologicznej, że zawiera możliwość długoterminowej relacji, do której osoba prowadząca musi mieć przygotowanie w zakresie psychoterapii, znacznie szersze niż psychologiczne” – powiedział konsultant krajowy. Dodał, że psychoterapeuci powinni być zobowiązani do informowania o swoich kwalifikacjach, a także o tym, czy proponują osobie korzystającej z psychoterapii pracę metodami o potwierdzonej naukowo skuteczności i jakie są tych metod ograniczenia.
Psycholożka dr n. med. Magdalena Skotnicka-Chaberek ze Szkoły Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS powiedziałą, że chodzi też o to, aby pacjent mógł wybrać między metodami, znał ich koszty i skutki uboczne i żeby płatnik też mógł wybrać metodę, na którą chce wydać pieniądze publiczne.
Prof. dr hab. Wojciech Dragan z Komitetu Psychologii PAN powiedział, że w jego opinii tylko kształcenie psychologiczne dostarcza niezbędnych narzędzi do uprawiania zawodu psychoterapeuty. A określone narzędzia mogą być stosowane w pewnych sytuacjach pod nadzorem osoby bardziej wykwalifikowanej. Dodał, że nie jest do tego potrzebny nowy zawód psychoterapeuty. Mamy bowiem lekarzy ze specjalizacją z psychiatrii i psychologów, którzy dysponują niezbędnymi narzędziami, aby uprawiać psychoterapię.
Odnosząc się do tego, że obecnie każda osoba z wykształceniem magisterskim może być psychoterapeutą, prof. dr hab. Przemysław Bąbel z Uniwersytetu Jagiellońskiego przypomniał, że kiedy brakuje nam lekarzy, to nie doszkalamy przypadkowych osób innych profesji. „Nie rozumiem, dlaczego zdrowie psychiczne ma być traktowane gorzej, dlaczego mamy mieć gorzej wykształconych specjalistów” – mówił prof. Bąbel.
Konsultant krajowy Łukasz Müldner-Nieckowski ocenił, że przedstawiony raport pokazuje stan wiedzy opinii publicznej, natomiast o rekomendacje na temat psychoterapii należy pytać ekspertów. Powiedział również, że tylko samorząd zawodowy i osobny zawód umożliwi uregulowanie całego rynku psychoterapii i ograniczenie metod, które nie mają udokumentowanej naukowo skuteczności.
Uczestnicząca w dyskusji Romana Dławichowska-Ochej z Biura Rzecznika Praw Pacjenta zwróciła uwagę, na intensywność dyskusji wokół regulacji dotyczących psychoterapii. Podkreśliła, że wypracowane rozwiązania powinny uwzględniać dobro pacjenta.
Tekst prezentuje wybrane wątki z dyskusji.
Po wydarzeniu do Uniwersytetu SWPS nadesłany został komentarz dr. n. med. Łukasza Müldnera-Nieckowskiego, konsultanta krajowego w dziedzinie psychoterapii
Obejrzyj całą debatę
Zobacz zdjęcia z konferencji
Zobacz inne aktualności
