Czy świętość można badać? Prawniczka Lidia Fiejdasz-Buczek w „Głosach Humanistyki”
Lidia Fiejdasz-Buczek: „Kiedy mówię o cudach udowodnionych w procesie kanonizacyjnym, to czasem widzę u rozmówcy taki ironiczny uśmieszek w kąciku ust. Być może rozmówca myśli, że pewnie coś się komuś jedynie wydawało i to zostało uznane za cud. A wcale tak nie jest, bo droga do udowodnienia cudu jest bardzo długa, mozolna i jest w to zaangażowanych bardzo wiele osób z naukowym autorytetem, na przykład lekarzy czy profesorów”.
W tym odcinku rozmawiamy z prawniczką – ekspertką od prawa kanonicznego. Dowiesz się, jak przebiegają procesy kanonizacyjne oraz jaką rolę odgrywają w nich prawnicy i naukowcy.
W drodze po odpowiedzi
Wyruszyliśmy do Lublina bladym świtem, o piątej rano. Podróż pociągiem upłynęła nam na drzemce i ostatnich przygotowaniach do wywiadu, którego tematyka była dla nas nowa i wymagająca, dlatego ważne było odpowiednie sformułowanie pytań. Przeglądaliśmy notatki, analizowaliśmy materiały i staraliśmy się jak najlepiej zrozumieć zagadnienia, które planowaliśmy omówić.
Po dotarciu do Lublina opuściliśmy Dworzec Główny i ruszyliśmy w stronę Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Choć trwały ferie, w okolicach uczelni nie brakowało ludzi, którzy mijali nas w pośpiechu, wchodząc i wychodząc z budynku. Po otwarciu drzwi znaleźliśmy się w długim korytarzu, którego sklepienie układało się w łagodny łuk ozdobiony krzyżem. Na ścianach wisiały liczne tablice – wśród nich marmurowe, które upamiętniały nauczycieli poległych w walce o ojczyznę.
Zaproszona do odcinka ekspertka była przygotowana na nasze przybycie. Powitała nas ciepło i zaprosiła do wspólnego gabinetu. W powietrzu unosił się przyjemny zapach. Na stole czekał poczęstunek: drożdżówki, ciasteczka i charakterystyczne dla Lublina cebularze. Obok stosu książek stał pamiątkowy dyplom z wizerunkiem Jana Pawła II, a na półkach dostrzegliśmy unikatowe włoskie publikacje poświęcone procesom beatyfikacyjnym. Zanim zaczęliśmy nagrywanie, badaczka z dumą pokazała nam jeszcze puchar zdobyty przez drużynę, którą prowadziła w konkursie prawa kanonicznego. Tak właśnie zaczęła się nasza rozmowa – pełna pytań i zagadnień związanych z wyjątkową dziedziną nauki, jaką jest prawo kanoniczne.
Czy Lidia Fiejdasz-Buczek jest superbohaterką, której szukamy?
Duchowość w paragrafach
Lidia Fiejdasz-Buczek jest doktorem habilitowanym i adiunktem na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, gdzie zajmuje się prawem wyznaniowym i kanonicznym. Bada procesy kanonizacyjne, dowodzenie cudów, cenzurę pism, relikwie i wolność religijną. Interesują ją także historyczne działania wydziałów do spraw wyznań w PRL-u oraz fenomeny paranaturalne w kontekście procesów kanonizacyjnych.
Naukowe podejście do wiary
Nasza rozmówczyni ukończyła studia prawnicze na KUL-u. Już w pracy magisterskiej skupiła się na zagadnieniach ściśle związanych ze swoimi późniejszymi badaniami – analizowała zjawiska paranaturalne w procesie kanonizacyjnym ojca Pio. Stopień doktora uzyskała na podstawie rozprawy poświęconej działaniom przeciw jedności duchowieństwa rzymskokatolickiego, natomiast habilitację zdobyła dzięki pracy dotyczącej spraw kanonizacyjnych prowadzonych za pontyfikatu Benedykta XVI.
Mało mówi się o znaczeniu społecznym świętych i błogosławionych, o tym, że są to ludzie tacy jak my.
Za swój dorobek naukowy została uhonorowana licznymi wyróżnieniami. Otrzymała m.in. nagrodę indywidualną I stopnia Rektora KUL za wybitną rozprawę habilitacyjną oraz prestiżowe wyróżnienie Feniks 2020 w kategorii „Kościół wobec współczesności”.
Aktywnie wspiera młodych prawników, i to z sukcesami. Drużyna pod jej opieką zdobyła pierwsze miejsce w VIII Ogólnopolskim Konkursie Prawa Kanonicznego.
Poznaj książki naszej rozmówczyni
Bohaterka odcinka jest autorką i współautorką wielu publikacji naukowych, w tym następujących:
- „Sprawy kanonizacyjne za pontyfikatu papieża Benedykta XVI. Studium prawno-kanoniczne” (Lublin 2019);
- „Postępowanie kanonizacyjne w diecezji lub eparchii” (Lublin 2017, współautor: Henryk Misztal);
- „Sanctorum Mater. Komentarz w j. ukraińskim” (Lwów 2019, współautor: Henryk Misztal);
- „Wybrane portrety kobiet beatyfikowanych za pontyfikatu papieża Franciszka” (Studia Prawnicze KUL, 2020, nr 2 (82));
- „Prognozowanie zagrożeń terrorystycznych. Aspekty metodologiczne” (2022, Wydawnictwo Difin);
- „Współdziałanie Kościoła i państwa na rzecz pokoju i pojednania na Półwyspie Koreańskim. Wstęp do badań” (Studia z Prawa Wyznaniowego, 2022, nr 25, współautor: L. Buczek);
- „Na peryferiach choroby i cierpienia. Praktyka Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych pontyfikatu papieża Franciszka” (Studia Prawnicze KUL, 2022, nr 1 (89)).
Badaczka z powodzeniem łączy pracę z życiem rodzinnym
Prywatnie nasza rozmówczyni jest oddaną żoną i mamą, dla której rodzina zawsze pozostaje priorytetem. Pasjonuje się kulturą koreańską i wspólnie z mężem chętnie eksperymentuje w kuchni, przyrządzając tradycyjne dania z tej części świata. Znajomi żartują, że gdyby nie wybrała kariery akademickiej, mogłaby otworzyć własną restaurację.
Prawdziwy spokój odnajduje w rodzinnej miejscowości, gdzie po intensywnej pracy naukowej może odetchnąć i nabrać sił do dalszych przemyśleń.
Nasza rozmówczyni przedstawiła nam blaski i cienie kariery dydaktycznej i naukowej. Opowiedziała o trudach łączenia życia rodzinnego z pracą badawczą oraz o tym, jak wymagające jest zdobywanie kolejnych punktów publikacyjnych. Mówiła także z entuzjazmem o satysfakcji, jaką daje jej możliwość zajmowania się w pracy tematami, które naprawdę ją pasjonują.
Dowodzenie świętości i cudów – jak to wygląda w praktyce
Spotkanie z prawniczką pozwoliło nam lepiej zrozumieć fascynujący świat procesów kanonizacyjnych, które – jak podkreśliła – są dalekie od subiektywnych ocen i pełne rygorystycznych wymogów prawnych. Specjalistka opowiedziała o tym, czym różni się zwykłe prawo od prawa kanonicznego. Obie dziedziny funkcjonują według podobnych zasad, lecz dotyczą odmiennych obszarów rzeczywistości. Wybór tej ścieżki naukowej był jej świadomą decyzją – nie chciała pracować w zawodzie, który budziłby w niej moralne wątpliwości.
Rozmawialiśmy o naturze cudów. Ekspertka zwróciła uwagę, że współcześnie pojęcie cudu bywa nadużywane i trywializowane, przez co wielu ludzi podchodzi do niego sceptycznie. Wyjaśniła, że Kościół traktuje te sprawy z najwyższą starannością: każdy cud musi zostać dokładnie przebadany przez lekarzy, naukowców i teologów, a proces jego uznania wymaga solidnych dowodów i szczegółowej dokumentacji.
Poruszyliśmy też kwestię wyzwań, z którymi mierzy się współczesna kanonizacja. Specjalistka mówiła o wpływie nowych technologii na badania nad świętością, a także o tym, czy w przyszłości nauka będzie w stanie wyjaśnić przypadki uzdrowień uznawanych dotąd za cuda. Zastanawialiśmy się również, jak można lepiej ukazywać społeczne znaczenie świętych i błogosławionych, aby ich historie inspirowały kolejne pokolenia.
Dowiedzieliśmy się, jak historia, prawo i duchowość splatają się w całość dzięki nauce. Procesy kanonizacyjne to nie tylko zagadnienia teologiczne, lecz także naukowa precyzja, dowody i skrupulatne badania.
W tym odcinku
Rozmawiamy o świętości, cudach oraz pracy naukowej na styku prawa i duchowości. Podcast może zainspirować cię do refleksji nad tym, co niezwykłe i wymyka się racjonalnym wyjaśnieniom, a także nad znaczeniem wiary we współczesnym świecie.
Poznasz odpowiedzi na pytania:
- Jakie są podstawy do beatyfikacji?
- Jak wygląda proces kanonizacyjny?
- Czy prawo kanoniczne jest nauką?
- Czym różni się cud od łaski bożej?
- Czy ateista może doświadczyć cudu?
- Jak identyfikuje się świętych?
- Kto wchodzi w skład trybunału kanonizacyjnego?
- Czy cud można udowodnić?
- Dlaczego święci wciąż mogą inspirować społeczeństwo?
- Jakie są największe wyzwania naszych czasów?
Jeżeli interesuje cię, gdzie leżą granice poznania, a także chcesz wiedzieć, jaką rolę odgrywa humanistyka w świecie pełnym pytań bez jednoznacznych odpowiedzi, koniecznie posłuchaj podcastu!
Nauki humanistyczne i społeczne nie mają takiego przełożenia na rzeczywistość jak medycyna, w której wynajdziemy nowy lek i uratujemy ludzkość. Ale nadal możemy zmieniać świat na lepsze swoim przykładem.
Jeśli chcesz poznać więcej inspirujących postaci humanistyki i nauk społecznych, śledź media społecznościowe „Głosów Humanistyki” i bądź na bieżąco z kolejnymi odcinkami!
Zobacz inne aktualności
