O utracie i odzyskiwaniu tożsamości – spotkanie z Leą Balint
Lea Balint od 30 lat pomaga odzyskać tożsamość Żydom, którzy przeżyli Holocaust jako dzieci ukrywane „po aryjskiej stronie”. Z niezwykłą wytrwałością przetrząsa archiwa, próbując rozplątać pogmatwane losy wojennych sierot. O swojej fascynującej działalności opowie podczas spotkania na Uniwersytecie SWPS w Sopocie. Wspólnie zastanowimy się także nad związkiem między poczuciem tożsamości a pamięcią autobiograficzną.
„Dzieci bez tożsamości” – tragiczne losy sierot ocalałych z zagłady
Żydowskie dzieci, ukrywane w czasie II wojny światowej pod zmienionymi nazwiskami, traciły wiedzę na temat swojego pochodzenia. Szacuje się, że tuż po zakończeniu działań wojennych na terenie Polski znajdowało się około 5 tysięcy bezdomnych żydowskich sierot. Wracały z obozów koncentracyjnych, gett, wychodziły z lasów, z ukrycia w klasztorach i u chrześcijańskich rodzin. Dołączyło do nich kolejne 20 tysięcy dzieci, które wróciły ze Związku Radzieckiego.
Dzieci te zostały zaadoptowane przez polskie rodziny, które wcześniej udzielały im schronienia lub były wysyłane za granicę i wychowywane w nowych rodzinach żydowskich. Nie wszystkie znały swoją prawdziwą historię. A kiedy odkrywały ją już jako osoby dorosłe, najczęściej nie były w stanie samodzielnie dotrzeć do swoich korzeni.
Na początku lat 90. Lea Balint, która sama została uratowana podczas wojny przez polskie zakonnice, spotkała w instytucie Yad Vashem w Izraelu ocalałego z Holocaustu mężczyznę, który dopiero po kilkudziesięciu latach postanowił poznać swoją przeszłość. To wtedy zdecydowała się pomagać Żydom, którzy utracili swoją tożsamość. Kilka lat później, po długim procesie gromadzenia materiałów archiwalnych, doprowadziła do powstania działu „Dzieci bez tożsamości” w izraelskim Muzeum Bojowników Getta. Dział ten zajmuje się odtwarzaniem historii dzieci urodzonych w Polsce w latach 1936-1945, które przeżyły wojnę pod zmienionymi nazwiskami.
Te żydowskie sieroty traciły swoją tożsamość w różnych okolicznościach historycznych. Niektóre w czasie wojny, tracąc kontakt z rodzicami i trafiając w ręce obcych ludzi. Były i takie, których tożsamość została utracona po wojnie, kiedy były odbierane – niekiedy siłą – swoim chrześcijańskim ratownikom przez różne organizacje żydowskie, które chciały w ten sposób przeciwdziałać ich wynarodowieniu. Jeszcze inne straciły tożsamość w procesie emigracji z Polski, kiedy znalazły się w środku ideologicznej walki pomiędzy syjonistami, komunistami i różnymi grupami religijnymi. Każda z tych grup próbowała zapewnić dzieciom nową tożsamość, zgodnie ze swoim światopoglądem.
Psychologiczne skutki utraty tożsamości
Historie, o których opowie Lea Balint, będą punktem wyjścia do ogólnych rozważań na temat rozmaitych psychologicznych aspektów poczucia tożsamości, jego istoty i roli w funkcjonowaniu człowieka. Podczas spotkania poszukamy odpowiedzi na pytanie, czy tożsamość to pamięć o własnej przeszłości. A jeśli tak, to kim są ci, którzy nie znają swojej rodzinnej historii? Zastanowimy się również nad tym, co zmieniają w życiu dorosłego człowieka informacje o noszonym kiedyś nazwisku i dawno zapomnianych rodzicach czy rodzeństwie.
Spotkanie odbywa się jako wykład otwarty zorganizowany w ramach studiów podyplomowych Judaistyka stosowana, prowadzonych na Wydziale Psychologii w Sopocie Uniwersytetu SWPS.
Uczestniczki dyskusji
Kierownik merytoryczny studiów podyplomowych Judaistyka stosowana na Wydziale Psychologii w Sopocie Uniwersytetu SWPS.
Formularz zgłoszeniowy
Organizator
Centrum Studiów Podyplomowych i Szkoleń Uniwersytetu SWPS, Oddział w Sopocie
Data i miejsce
25 maja 2023 r.
Wydział Psychologii w Sopocie Uniwersytetu SWPS, ul. Polna 16/20, aula 04
Kontakt
dr Marek Suchar
E-mail: [email protected]
Poznaj kulturę żydowską – studiuj judaistykę na Uniwersytecie SWPS!
Judaistyka stosowana to studia podyplomowe przeznaczone dla wszystkich, którzy interesują się tematyką żydowską oraz problematyką wielokulturowych tradycji w historii Polski. Program obejmuje zajęcia z zakresu historii, religioznawstwa, socjologii, filozofii, politologii, kultury i sztuki.
Zobacz inne aktualności
